Leven tussen de Egyptenaren is anders dan leven tussen Nederlanders. Gelukkig zijn de mensen hier erg gastvrij en vriendelijk en ze nodigen je graag uit om te komen eten. Ze sloven zich uit, laten je zien wat ze hebben en kunnen, en als je ergens voor bedankt, wordt er net zolang gepusht tot je het uiteindelijk toch aanneemt.
Ook al is er een taalbarrière: met handen en voeten wordt er alles aan gedaan om te communiceren. Ik kreeg eens de vraag of ik nog een kippenpoot wilde, maar dit begreep ik niet. De gastvrouw ging staan, maakte vleugels van haar armen en liep rondjes terwijl ze ‘tokte’. Toen begreep ik wat ze vroeg.
Mocht je trouwens iemand rond etenstijd tegenkomen, of zie je iemand eten, dan word je meteen uitgenodigd om bij hem te komen zitten. Dit is ook een manier om beleefd te zijn. Hier gaan wij dan meestal ook niet op in. Als de persoon in kwestie je echt heel graag te eten wil hebben, zal hij het minimaal drie keer vragen. Dan weet je: hij meent het, ik zal erover nadenken. Wordt het maar één keer gezegd, dan bedank je en ga je verder waar je mee bezig was.
Toen ik net in Egypte woonde en in een winkel wilde betalen, werd er meestal gezegd: ‘Het is gratis, neem maar mee, het is mijn geschenk aan jou’. Daar trap ik niet meer in. Ze menen dit namelijk niet. Je moet wel degelijk betalen, maar het is voor Egyptenaren een manier om hun vriendelijkheid te laten zien. Vooral als je ergens voor het eerst bent, of als ze jou als persoon goed kennen. Als je ze letterlijk neemt en inderdaad wegloopt zonder te betalen, komen ze in een erg ongemakkelijke situatie terecht en komen ze soms met hun staart tussen de benen naar je toe om te vragen of je alsjeblieft toch wilt betalen.
Overigens is alles dat van buiten Egypte komt, of het nu personen zijn of producten, beter dan wat er hier is. Vindt men. Buitenlanders worden gezien als slimme, rijke mensen die alles goed voor elkaar hebben. En een Samsung-telefoon of een Philips-scheerapparaat uit Europa is veel beter dan wanneer je exact hetzelfde product in Egypte koopt. Waarom ze dit geloven? Geen idee.
Ook het familieleven ziet er in Egypte anders uit dan in Nederland. Families zijn erg hecht. Het is traditie om met de ouders, kinderen en kleinkinderen in één huis te wonen. Dit huis is opgedeeld in verschillende appartementen voor wat privacy, maar het leven wordt vooral met elkaar geleefd. Handig met koken bijvoorbeeld. De kinderen worden door de hele familie opgevoed en ook de buren helpen daaraan mee.
Dat familiegevoel zie je ook terug in de achternamen. De mensen hebben geen achternaam zoals wij die kennen, maar achter hun roepnaam plakken ze achtereenvolgens de namen van hun vader, opa en overgrootvader. Daarom is er ook zo’n druk op het krijgen van zonen, want zij geven de familienamen door. De namen van de vrouwen worden niet doorgegeven. Over het algemeen worden je roepnaam en de naam van je vader gebruikt om je te identificeren, op school bijvoorbeeld. Als er iets belangrijkers is, zoals een vaccinatie, dan geef je je roepnaam, de naam van je vader en de naam van je opa door. Als kind heb je verschillende aanspreektitels voor de zus van je vader en de zus van je moeder. In Nederland noemen we ze allemaal tante, hier niet. Dit is ook zo met je ooms. Met oude mensen –je grootouders, de ooms en tantes van je ouders, of die oude man in de kerk– is het een stuk makkelijker. Die noem je allemaal opa of oma. En alle mannen en vrouwen die je ontmoet en die geen familie zijn, spreek je ook allemaal hetzelfde aan.
Zodra je kinderen hebt, word je vaak ook niet meer bij je eigen naam genoemd. Je wordt dan ‘vader of moeder van’ genoemd. Zo heb ik in Egypte verschillende aanspreektitels. Ik ben ‘Miss Margreet’, want ik ben juf. Ik ben ‘tant Margreet’, want ik ben ‘tante’ van de neefjes en nichtjes van mijn man. Ik ben ‘Om Samuel’, want ik ben de moeder van Samuel. En ik ben Margo, gewoon omdat dit makkelijker uit te spreken is dan Margreet. En thuis? Thuis ben ik ‘mama’, en dat heeft dan weer niets te maken met Arabisch of Nederlands.
