Met een stopwatch en scorelijst in mijn handen, tuur ik in de couveuse. Iedere 2 minuten tel ik de ademhaling van Sanne en scoor ik de bewegingen die zij maakt. Het is nog schemerig in de couveuse en Sanne is in een lichte slaap. Haar onregelmatige ademhaling en kleine, schokkerige bewegingen laten zien dat de slaap niet diep is.
Even later begint ze te kronkelen en zie ik haar fronsen. Ze heeft het niet naar haar zin. Misschien ligt ze niet lekker, heeft ze last van slijm in haar neus, een vieze luier?
Sannes moeder zit naast het bedje en ziet haar wakkerder worden. Een teken dat het tijd is voor een schone luier. Terwijl Sanne door haar moeder en de verpleegkundige wordt verzorgd, kijk ik toe. Met stopwatch en scorelijst. Tellen, observeren en noteren.
Ik zie hoe ze haar benen strekt, op zoek naar steun onder haar voetzolen; zoals het bij mama in de buik was. Hoe het rond haar ogen, neus en oren bleek wordt, omdat ze de snelheid van het omdraaien en verschonen van de luier niet kan bijbenen. Ze heeft onvoldoende energie om luid te protesteren, dus houdt ze haar ogen dicht en reageert ze amper.
Af en toe spreidt ze haar vingers en steekt haar arm recht de lucht in; alsof ze “halt” wil zeggen. Haar ademhaling is versneld, haar hartslag hoog. De verpleegkundige ziet haar gebaren en geeft Sanne een pauze.
Omdraaien van zij naar rug, neus schoonmaken, luier uit, temperaturen, luier aan; Sannes hersenen kunnen dit niet bijbenen en raken “ontregeld”. Dit uit zich in schrikkerige bewegingen en verkleuren. De basisfuncties van de hersenstam raken ook ontregeld.
Met alle gevolgen van dien. Sannes premature hersenen moeten nog flink groeien. Ze ontwikkelen zich het snelst op datgene wat gestimuleerd wordt.
Terwijl ze nog in haar moeders buik had moeten zitten, wordt ze vaak blootgesteld aan licht, geluid, kou, aanrakingen, pijn en bewegingen. Dit resulteert in een afwijkende hersenontwikkeling.
Sanne kan niet aangeven wat ze fijn vindt en wanneer ze te moe wordt. Daarom zijn er gespecialiseerde ontwikkelingsdeskundigen onder de artsen en verpleegkundigen op de neonatologie. Een internationale opleiding, die je leert om de signalen van de baby te herkennen en te vertalen voor de ouders en verzorgers. Voor het kind worden persoonlijke aanbevelingen voor de verzorging van prematuren gemaakt, om de te vroeg geboren baby zo goed mogelijk door deze fase te helpen en de hersenontwikkeling op een positieve manier te beïnvloeden.
Kleine aanpassingen maken dan een groot verschil!
Ik voel me bevoorrecht dat ik deze opleiding nu mag volgen. Een flinke klus om vanuit theorie ongeveer dertig baby’s te observeren. Zowel te vroeg als op tijd geboren baby’s. Alle observaties moeten omgezet worden in een gedetailleerd verslag en aanbevelingen voor de verzorging.
Een uitdaging die ik graag wil aangaan. Zorg op maat! Aangepast op de ontwikkeling van dit specifieke kind. Nog 25 observaties te gaan ;). Ondertussen ligt Sanne inmiddels bij haar moeder op de borst. Ze ziet nog bleek, maar haar hartslag daalt, de ademhaling wordt rustiger en regelmatiger. Sanne valt in slaap, terwijl vlak bij haar oor het hart van haar moeder klopt. Een geluid dat ze maar al te goed kent vanuit de buik. Langzaam wordt Sanne rozer. Slaap lekker, Sanne! Groei maar goed.
Heleen is getrouwd, moeder van twee kinderen en werkt als verpleegkundig specialist op de intensive care neonatologie.
