Ds. G. T. van Appeldoorn: protestant in Brabant

In zijn geboorteplaats Veenendaal, het hart van de Biblebelt, zag hij op zondag duizenden mensen naar de kerk gaan. Nu dient ds. G. T. van Appeldoorn de kleine hersteld hervormde gemeente in het Brabantse Kaatsheuvel. Met vreugde. „Het is hier goed toeven.”

Voor buitenstaanders is het een verwarrende toestand. Op papier is sprake van de hersteld hervormde gemeente van Loon op Zand, maar kerk en pastorie staan in Kaatsheuvel. Het gros van de kerkgangers komt uit Sprang-Capelle. Aan de overzijde van de straat begint Vrijhoeve-Capelle. De hervormde gemeente van Loon op Zand bleef in 2004 ongedeeld en ging vrijwel in z’n geheel voort als hersteld hervormde gemeente. Die van Sprang-Capelle scheurde. Het hersteld hervormde smaldeel daar vond een kerkelijk onderdak in Vrijhoeve, nog geen halve kilometer bij het kerkje van de zustergemeente vandaan.

Ds. G. T. (Gijsbert) van Appeldoorn (33) is er inmiddels aan gewend. In februari 2021 kwam hij van Melissant, op Goeree-Overflakkee, naar Brabant, kerkelijk een totaal andere streek. „Sprang-Capelle is een kleine protestantse enclave. Hier lag de grens tussen Hollands en Spaans Brabant.”

Na het einde van de Tachtigjarige Oorlog probeerden de protestanten de streek te reformeren. „In de rooms-katholieke kerk van Loon op Zand, 6 kilometer verderop, is een dominee neergezet, in de hoop dat de parochianen gereformeerd zouden worden. Dat is niet gelukt. De kerkgangers kwamen destijds met paard-en-wagen vanuit het protestantse buitengebied van Kaatsheuvel. Toen de Franse Revolutie gelijkheid van godsdienst bracht, wilden de roomsen hun kerk terug. Ter compensatie kreeg de kleine protestantse gemeente geld om een eigen kerkje te bouwen aan de Loonschedijk in Kaatsheuvel. Dat is onze kerk, daterend uit 1804.”

Genade

Zelf groeide ds. Van Appeldoorn op in een beschermd milieu. Van de reformatorische basisschool stroomde hij door naar het Van Lodenstein College in Amersfoort. Zijn vader is al tientallen jaren verbonden aan het Hoornbeeck College in deze plaats. „In Veenendaal, de plaats waar ik ben opgegroeid, keek je door de veelheid aan kerken vooral naar wélke gemeente mensen gingen. Hier ben je al blij als ze überhaupt naar een kerk gaan.”

De theologiestudie aan de Vrije Universiteit in Amsterdam bracht hem in een andere wereld, met een veelheid aan kleuren, culturen en opvattingen. „In het begin probeerde ik mijn eigen opinie vast te houden. Ik las van alles om het gereformeerde gedachtegoed te kunnen verdedigen. Dat ging me steeds moeilijker af. Na anderhalf jaar kwam ik in een geestelijke crisis. Juist toen heb ik sterk ervaren dat ík het geloof niet vast hoef te houden, maar dat God me vast zal houden. „Gij hebt Mij niet uitverkoren, maar Ik heb u uitverkoren, en Ik heb u gesteld, dat gij zoudt heengaan en vrucht dragen.” Dat was heel bevrijdend. Het is mijn gebed dat God het goede werk dat Hij begon, ook zal voleindigen. Dat maak je niet zelf, het is enkel genade.”

Lees het hele artikel in Terdege (nr. 19, 7 juni 2022).

beeld: Renate Bleijenberg-van Leeuwen