Gert Bakker: met vreugde zondagsschoolmeester

De woning van Gert (53) en Marrita Bakker staat pal tegenover de oude dorpskerk van Lunteren. De kerk waarmee ze opgroeiden tot de scheuring van 2004, die diepe sporen trok in het dorp. Het goede nieuws is voor Gert dat niet alleen het kerkgebouw van de hersteld hervormde gemeente, maar ook de dorpskerk op zondag weer vol zit. En dat de verhoudingen beduidend zijn verbeterd.

Sinds vier jaar geeft Bakker leiding aan het gezamenlijke zondagsschoolwerk van beide gemeenten, iets wat hij eerder niet kon bedenken. Het liefst verkeerde hij in de schaduw, zeker binnen de kerk. „Ik was tien toen mijn vader overleed. Iedereen hier wist dat hij zelfmoord had gepleegd, behalve de kinderen. Papa had een ongeluk gehad. Dat geloofde ik totdat ik de auto onbeschadigd bij de buurman in de schuur zag staan. Vanaf dat moment wist ik dat er iets niet klopte. Mijn moeder was zwanger van mijn jongste broertje en kon er onmogelijk over praten. Zo goed en zo kwaad als het ging, heeft ze de boerderij voortgezet en ons grootgebracht. Ik ben de oudste, onder mij komen een zus en twee broers.”

Nooit losgelaten

De boerenzoon overleefde door zich af te sluiten van zijn omgeving. „Na de middelbare school ben ik gaan werken als monteur, eerst in de landbouwmechanisatie. Dag en avond. Hard werken en niet praten, dat was mijn overlevingsstrategie. Dat lukte totdat ik in 1997 bij de ANWB ging werken, als wegenwacht. Dan moet je praten. Ik heb bij een psycholoog gelopen, bij Eleos, drie maanden ben ik opgenomen geweest in De Riethorst. Afgezien van die periode bleef ik mijn werk doen, al was het eigenlijk onverantwoord. Intussen had ik dit huis gekocht. Op mijn vrije dagen kwam ik nauwelijks mijn bed uit.”

Zondagmorgen liep hij een minuut voor aanvang van de dienst de straat over. „De koster had een plaatsje achterin voor me geregeld. Ik kwam als laatste, was er als eerste weer uit en zat er met een hart vol boosheid. Op God. Als werd voorgelezen dat we Zijn Naam niet ijdel mogen gebruiken, uitte ik innerlijk een vloek. Toch bleef ik gaan. Ja, waarom? Ik liet God wel los, maar Hij heeft mij nooit losgelaten.”
De innerlijke ommekeer begon op de dag waarop hij naar kantoor moest komen voor een werkoverleg. „Daar zag ik niet doorheen. Onderweg heb ik God aangeroepen. „Heere, help me.” Van het ene moment op het andere werd de druk van me afgenomen en het gesprek liep prima. De jaren daarna ging ik ervaren dat we God kunnen vertrouwen.”

Belijdenis

In 2006 trad hij in het huwelijk met Marrita. „Dan heb je een maatje met wie je de dingen kunt delen, al heb ik het haar vaak moeilijk gemaakt. Ik was bang dat ook zij ineens zou vertrekken, net als mijn vader.” De belijdeniscatechisatie brak hij kort voor het eind van het seizoen af. „Het idee dat ik voor in de kerk zou staan, kon ik psychisch nog niet aan.” Vijf jaar geleden kwam het er toch van. „Omdat ik bij de bediening van het avondmaal niet meer kon blijven zitten.” In zijn werk is hij primair gericht op de mensen, pas daarna op hun voertuig. „Voordat ik de auto ga inspecteren, vraag ik aan de bestuurder waar hij of zij naartoe moet en hoe het is. Dat levert soms bijzondere gesprekken op. Actief evangeliseren mag niet van de baas, dat begrijp ik, maar geregeld komt het vanzelf op het geloof. Door wat mensen me vertellen, of naar aanleiding van de Bijbel die op m’n dashboard ligt.” Door zijn ervaring als monteur kan hij tijdens het sleutelen de conversatie moeiteloos voortzetten. „Vooral aan het begin van de coronatijd had ik vaak mooie gesprekken. Als mensen aangaven dat ze zich onzeker voelden, vertelde ik hun over het enige echte houvast in het leven. Merk ik dat iemand geen behoefte heeft aan een inhoudelijk gesprek, dan respecteer ik dat. Vaak komt dat echter niet voor. Vrijwel iedereen heeft een innerlijk Godsbesef. „Er moet meer zijn dan wat we zien.” Overtuigde atheïsten kom ik zelden tegen.”

Zondagsschool

Kort na de belijdenisdienst werd hij gevraagd voor het zondagsschoolwerk, waaraan hij intussen leiding geeft. „In totaal honderdzestig kinderen en twintig leidinggevenden.” Als vader van drie dochters in de leeftijd van twaalf tot zeven jaar kent hij de doelgroep van nabij. „Intussen had ik zo veel zelfvertrouwen dat ik het wel aandurfde. Vanuit de gedachte: als ik nieuwe collega’s bij de Wegenwacht kan begeleiden, moet het vertellen van een Bijbelverhaal aan een groepje kinderen geen probleem zijn. Dat viel goed tegen. We geven zondagsschool in de basisschool Nederwoud, bij mij vloog er van alles door de klas.”
Opgeven was zijn eer te na. „Ik heb mijn wijkouderling gebeld, die zit in het onderwijs. Hij gaf me een aantal praktische tips, waardoor het al beter ging. Ik hield een vertelling van een halfuur, dat werkt tegenwoordig niet meer. Je moet voor variatie zorgen. Tien minuten vertellen, plaatje laten kleuren, spelletje doen, tien minuten dit, tien minuten dat.”
De verloofde van een zondagsschooljuf, ook werkzaam in het onderwijs, gaf aanwijzingen op locatie. „Hij trof het, want die keer was het echt een zooitje. Op zijn advies ben ik op een vast punt in het lokaal gaan staan en ging ik werken met gele en rode kaarten. De gele kaart als laatste waarschuwing, een rode kaart betekent vertrekken. De kaart moet getekend door de ouders weer worden ingeleverd. Sindsdien gaat het een stuk beter. Ik had ook wel meteen een bijzondere groep; allemaal boerenjongens die elkaar het leven zuur maakten en er soms stevig op los sloegen.”

Powerpointpresentatie

Voor elke zondagse samenkomst van de groep, zestien kinderen in de leeftijd van acht tot twaalf jaar, maakt Bakker een PowerPointpresentatie op basis van de map van de Bond van Hervormde Zondagsscholen op gereformeerde grondslag. „Daarin staan vertelschetsen met theologische achtergrondinformatie; heel leerzaam. Op de website staan afbeeldingen, verwerkingsmateriaal zoals puzzels en de teksten die de kinderen uit het hoofd moeten leren. Dinsdag bekijk ik wat het onderwerp voor de komende zondag is en lees ik het Bijbelgedeelte al een keer aandachtig door. Donderdag of vrijdag bereid ik me voor met behulp van de map en de Bijbel met Uitleg; op zaterdag maak ik de Power- Point. Ik leer er zelf ook veel van, vooral bij onbekende Bijbelgedeelten.”
Met het vertellen van complete Bijbelverhalen stopte hij. „Vaak kennen ze die al. Ik neem nu één detail uit een geschiedenis en probeer aan de hand daarvan de kern van het gedeelte naar voren te brengen. Vaak met iets uit de actualiteit als illustratie. Heel belangrijk vind ik dat de Bijbel opengaat. Daarom laat ik de kinderen lezen, waarna we eerst nagaan wat er staat. Voor sommigen is het lezen al een opgave, laat staan het begrijpen. Je hebt hier geen leescultuur.”

Wonder

Zondagsschool geven in coronatijd vraagt extra energie. „De helft van de kinderen komt naar de school, de rest doet thuis mee. Zo goed en zo kwaad als dat gaat.” De ene week staat hij in zijn lokaal, de andere week voor een camera in een zaal van de kerk. „We werken met Padlet, een digitaal prikbord. Ik word gelukkig bijgestaan door een goede cameraman met kennis van ICT. Na het Bijbelverhaal verschijnen de vragen op het bord. De kinderen kunnen reageren via de app. Hun reactie verschijnt op het prikbord. De cameraman verdeelt voor de kinderen het scherm in twee delen. In het ene vak zien ze mij, in het ander vak de vragen met de antwoorden. Er doen zo’n vijftig, zestig kinderen live mee. Op zondagavond kijkt een aantal gezinnen de opname terug, ik denk als alternatieve avonddienst.
Ideaal is het niet, maar altijd beter dan niets doen. Je houdt zo contact met de kinderen. Dat is enorm belangrijk, zeker in deze tijd. Er is al voldoende leegloop.” Gert Bakker ervaart het nog steeds als een wonder dat hij elke zondag met vreugde voor een groep kinderen staat, om het Evangelie over te dragen. Live of via een camera. „Eerst bleef ik het liefst in mijn eigen hoekje, nu moet Marrita me afremmen. Allemaal dankzij Gods genade.”

beeld: Tineke van der Eems