Een appje van het gastgezin vertelt me dat Maria het leuk vindt dat ik bij haar langskom om naar haar verhalen te luisteren. Het enthousiasme waarmee de goedlachse vrouw me welkom heet, onderstreept dit.
Thee en koffie worden geserveerd, we kletsen over vrouwendingen, peuzelen een oer-Hollandse stroopwafel en er valt er een mok koffie om. Maria en gastvrouw Marianne snellen naar de keuken voor een vaatdoek om het ongelukje uit te wissen. ‘No problem?’ wil Maria weten. ‘No problem’, stelt Marianne haar gerust.
Maria -in haar ene hand een vaatdoek, haar andere hand eronder om nog meer koffiedruppels op de vloer te voorkomen- kijkt olijk naar Marianne. Een ode aan haar gastvrouw volgt. Marianne lost alle problemen in een mum van tijd op, want ze ziet nergens een probleem in. Het verschil in opvoeding, eetgewoonten, de taalbarrière, bedtijden, het leven met twee gezinnen in één huis, verjaardag vieren op z’n Oekraïens met veel Oekraïense genodigden, Maria zegt Marianne bij ieder obstakel: ‘No problem.’ Communicatie blijkt het sleutelwoord te zijn.
‘Er is maar één echt probleem’, zegt Marianne. Dat beaamt Maria. En ze vertelt. Drie bladzijdes in mijn schrift vol. Het hadden er gemakkelijk vier of vijf kunnen zijn.
‘Ons bestaan was gelijk aan dat van jullie. We leefden ons gezinsleven, werkten, aten en gingen naar bed. We droomden van een goed leven, van bezoek aan vrienden in Nederland en Kopenhagen. Maar niet op deze manier. Op 24 februari stortte alles wat we hadden opgebouwd in.’
Er valt een korte stilte. ‘Alles’, herhaalt ze. De lach op haar gezicht verdwijnt.
Ik weet niet wat ik moet zeggen. Met mijn schrift op schoot en uitpuilende etui naast me op de bank voel ik me een buitenstaander, op zoek naar sensatie.
Maria vraagt om Mariannes fotoboek. Want voordat Maria bij Marianne kwam logeren, logeerde Marianne bij Maria in Oekraïne. Tijdens een gastouderreis. Om het land en de ouders te bezoeken van de kinderen die enkele jaren geleden zes weken bij Marianne in huis waren.
Ik bekijk een foto van Maria en Marianne in Kiev voor het Moederlandmonument. Op de achtergrond flatgebouwen als in ons naoorlogse Rotterdam. De volgende bladzijde toont een plaatje van de school waar Maria juf is. Even verderop enkele kinderen in een speeltuin. Goud- en koperkleurige bossen doortrekken het boek.
‘Dit was Oekraïne’, glimlacht Maria.
Opnieuw stilte.
‘Was’, benadrukt ze zacht.
‘Als je het lastig vindt om over de oorlog te praten, kunnen we ook over iets anders kletsen’, stel ik voor. Maria’s glimlach keert terug. Schuchter, bijna wrang. ‘No problem’, zegt ze. We lachen alle drie. Schuchter, bijna wrang.
Maria ondersteunt haar verhalen met foto’s op haar telefoon. Ze scrolt door haar appjes en toont me de WhatsAppberichtgeving van de luchtalarmen in haar stad. Haar Samsung staat er vol mee. Een filmpje waarin Poetin niet al te respectvol getoond wordt, volgt. Ze excuseert zich voor het feit dat de gesproken tekst bij het filmpje voor mij onverstaanbaar is. Gezien de beelden die voorbijkomen weet ik niet of dat zo erg is.
‘No problem’, mompel ik. En ik hoop dat Maria mij nu net zo aardig vindt als haar gastvrouw, die nergens een probleem van maakt.
beeld: Unsplash
Abonneer je op Terdege magazine
Nu slechts 9,95 p/mnd
