Van visserman naar walman

Van visserman naar walman

Visser Jan de Boer _ Remco de Jong- sanering- RenateB _25_

De Urker kottervloot dreigt ten onder te gaan. Vissers moeten noodgedwongen stoppen met hun werk. „Ik blijf er moeite mee hebben als de dominee bidt voor de overheid. Mijn bedrijf is wel de nek omgedraaid.”

Urk is vis. Wie het dorp vanuit de Noordoostpolder nadert, komt langs de visafslag en tal van visverwerkende bedrijven. Op de haven staat een beeld van een zwart-witte orka. In het gemeentewapen van Urk is een schelvis verwerkt. In ieder kerkgebouw hangt een scheepsmodel.

Zelfs tot in de studeerkamer van ds. Remco de Jong (43) is de visserij doorgedrongen. Tussen de lijvige theologische werken staat een model van de UK 4. Een botter, ooit het trotse symbool van de visserij op de Zuiderzee. De Jong is sinds 2020 predikant van de christelijke gereformeerde kerk (Ichthus) van Urk. Ook aangeschoven in de studeerkamer is visserman Jan de Boer, ouderling in de Ichthusgemeente.

Kaalslag

Urk is vis. Maar het is mis in de vis. Er woedt een kaalslag in de visserijsector. Vooral onder de boomkorkotters, die met hun netten over de zeebodem slepen en voornamelijk platvis vangen, zoals tong en schol. Een serie aan pijnlijke ontwikkelingen –Brexit, dure stookolie, windparken op zee– heeft hun werk onrendabel gemaakt. Voor een saneringsregeling van de overheid hebben zich 82 ondernemers gemeld, van wie zo’n 30 uit Urk. Dat is driekwart van de Nederlandse Noordzeevloot. Ze moeten hun visquota inleveren en hun schip laten slopen. Vissers die een beroep doen op de saneringsregeling mogen vijf jaar lang niet meer in de visserij investeren.

Jan de Boer (52) is een van die vissers. Zijn schip, de UK 33, ligt bij de sloper in Kampen om door grote knijpers aan diggelen te worden geperst. De Boer wil er bij zijn om het met eigen ogen te zien. Tientallen jaren aan vaargeschiedenis naar de ijzerhandelaar. „Zo’n schip is ook maar oud ijzer. Al gaat niet iedereen er zo mee om. Een collega-visser wiens kotter tegelijk met de mijne naar de sloper werd vervoerd, stond met tranen in de ogen op de kade.”

De Boer kent ook de gevaren van de zee. Zijn 21-jarige broer Gerard kwam in 2007 bij een duikongeval met de UK 133 om het leven. Zijn naam staat op het vissersmonument aan het IJsselmeer.

Overheid

Stil leed treft de vissersgemeenschappen. Terwijl boeren van zich laten horen, met hun trekkers wegen blokkeren en de omgekeerde vaderlandse vlag tot strijdsymbool hebben gemaakt, staan de vissers met lege handen. Velen schamen zich ervoor om te vertellen hoe hun levenswerk ze uit handen glipt.

De Boer: „Van de overheid hoeven we helemaal niets te verwachten. Vanuit Den Haag niet en uit Brussel al helemaal niet. We hebben twee jaar op een saneringsregeling moeten wachten. Toen die er eenmaal was, stapte minister Staghouwer van landbouw en visserij op. Een teken aan de wand.”

„Koning Willem-Alexander liet zich eind vorig jaar in de haven van Stellendam zien. Vijf jaar te laat. Het college van burgemeester en wethouders van Urk heeft mooie woorden dat we moeten zoeken naar nieuwe kansen, maar daden, hó maar. Mijn kotter heeft drie maanden werkloos in de Urker haven gelegen, achter een groot hotelschip waarin Oekraïners werden opgevangen. Ik kon mijn eigen schip nauwelijks op of af, maar moest wel de volle poet aan havengeld betalen. Terwijl ik nul inkomsten had.”

Lees het hele artikel in Terdege (nr. 12, 28 februari 2023).

beeld: Renate Bleijenberg-van Leeuwen

Lees verder

Terdege-portfolio-najaarsnummer-2024

Auteur

Riekelt Pasterkamp

Volg ons lifestyle platform op instagram.