Waarom kinderen niet meer alles tegen hun ouders vertellen

Er zit iets tragisch in de manier waarop ouders en kinderen met elkaar communiceren. Als kinderen honderduit babbelen, zeggen vader en moeder regelmatig: „Houd je mond maar. Want, we zitten nu te eten, ik lees nu de krant, mama is nu aan het werk, je moet nu gaan slapen...”

Veel kinderen gaan bij het ouder worden, minder met hun ouders praten (ze praten liever met vrienden), terwijl ouders dan juist gaan denken: ik moet eens met mijn dochter of zoon praten over… De koetjes en kalfjes komen wel ter sprake tussen ouders en kinderen. Maar échte gesprekken tussen ouders en hun zoon van achttien of dochter van twintig worden zeldzaam.

Op een gegeven moment gaan kinderen de deur uit en hun ouders worden ouder. Kinderen vertellen steeds minder aan hun vader en moeder. De feiten worden meegedeeld, maar gesprekken van hart tot hart worden zeldzamer. Zelfs de feiten worden niet meer allemaal gedeeld. Als de bejaarde moeder aan haar zoon vraagt: „Hoe is het op je werk?” zegt hij: „Goed, hoor.” En daar laat hij het bij. Interesse in hoe het met zijn moeder gaat, heeft hij ook niet.

Kortom, als kinderen willen praten, hebben ouders er niet zo’n behoefte aan of geen tijd voor. Tegen de tijd dat ouders willen praten, krijgen kinderen er minder behoefte aan of hebben zij er geen tijd voor. Ik overdrijf een beetje, maar ga het eens na als het over de gesprekken gaat tussen u en uw ouders of tussen u en uw kinderen.

Leerpunt is: als u nu jonge kinderen hebt, neem dan de tijd om met hen te praten. Kap gesprekjes niet af. Praat ook over gevoelens en geloof. Nu willen ze dat nog. Wie weet, kunt u die open communicatie vasthouden als ze volwassen zijn.

Problemen

Nu wil ik er specifiek één punt uitlichten. Kinderen praten niet graag met hun ouders als ze een probleem hebben. Ze worden misschien al een jaar gepest op school, voordat ze dat thuis vertellen. Ze zijn slachtoffer van grensoverschrijdend gedrag op seksueel gebied, maar houden dat voor zich. Ze hebben zelf iets verkeerds gedaan of doen dat nog, en ze zwijgen of liegen erover. Ze lopen rond met suïcidale gedachten, maar de laatsten aan wie ze dat vertellen, zijn vader of moeder.

De ouders zelf hebben soms geen erg in de problemen van hun kind, omdat ze altijd gezegd hebben: „Je mag alles aan ons vertellen.” Dus denken ze onterecht dat die zoon of dochter dat ook doet. Die ouders verbeelden zich dat ze een open relatie hebben en dat er niets aan de hand is. Het zou best kunnen dat ze met hun kind gezellig praten over alledaagse dingen. Maar ondertussen…

Schaamte

Waarom zwijgen veel kinderen over hun problemen? Ik noem zeven redenen. Misschien zijn er meer.

- Kinderen, jong en oud, zijn bang dat ze hun ouders teleurstellen. Dat is een vorm van schaamte. „Ze vonden mij altijd geweldig en nu komen ze erachter dat ik dat niet ben.” „Ze hadden van mij zulke hoge verwachtingen, die ik nu niet meer kan waarmaken.” „Ik weet niet hoe ze reageren, maar in hun hart zullen ze me afwijzen. Mijn zus is nu beter in hun ogen.” Als kinderen rare dingen gedaan hebben, is het nog te begrijpen dat ze bang zijn hun ouders teleur te stellen. Ook dan is het niet nodig. Het is mogelijk om schuld te belijden en vergeving te ontvangen. Het kromme is, dat kinderen zich ook schamen en bang zijn voor afwijzing door hun ouders voor zaken waaraan ze geen schuld hebben, zoals grensoverschrijdend seksueel gedrag.

Lees de andere redenen in Terdege (nr. 19, 4 juni 2024). Een los nummer bestel je in onze webshop.

Illustratie: Marthe Kok-Roukens