Mijn vriendin is een stresskip. Ze heeft daardoor vaak last van hoofdpijn en slapeloosheid. Wat helpt tegen stress?
Te hoge bandenspanning vergroot het risico op een klapband. Met soms fatale gevolgen. Stress is een spanningsreactie van het lichaam op prikkels vanuit onze omgeving. Nuttig bij een examen. Maar te veel of chronische stress sloopt een mens lichamelijk en mentaal. Helaas komt chronische stress vaak voor, bij jongeren en volwassenen. Wat doe je ertegen?
Te veel stress geeft lichamelijke reacties, zoals hoofdpijn, slaapproblemen, een kort lontje. Die reacties zijn alarmsignalen: zo gaat het niet goed, doe iets.
Stress ontstaat onder invloed van de omgeving. Als student heb je nauwelijks invloed op inspectienormen en ook niet op de hoeveelheid opdrachten. Er ontstaat tijds- en prestatiedruk. Daarnaast is er vaak groepsdruk, mediastress en keuzestress. Je wordt overspoeld met prikkels en er is een aaneenschakeling van keuzemomenten. Stress speelt ook op de werkvloer. Een op de zes werknemers heeft burn-outklachten. Alarmerend. Gezinnen ervaren toenemende druk rond opvoeden en financiën en hebben carrièrestress. Ook de coronamaatregelen waren voor velen stressvol.
Dus je kunt niets tegen stress doen? Zeker wel! Stress heeft namelijk alles te maken met jezelf. Hoe ga je om met druk van buitenaf? Een autoband is weerloos en klapt. Wij zijn redelijke schepselen met verstand en wil. Waarom zou je aan ieders verwachtingen moeten voldoen? Waarom zo veel carrière- en prestatiedrang als je met minder inkomsten ook rond kunt komen? Waarom zo veel werken als het leidt tot gezinsstress, keuzestress en welvaartsziekten? Waarom zo geslaafd en geschraapt als God het Zijn beminden geeft als in de slaap?
Stresskip
Deze vragen raken onze kijk op het leven en op wat ertoe doet. Staan we als stresskip op het netvlies van ons kind, onze levensgezel, onze omgeving? Voeden we op tot stresskippen of tot mensen die stress kunnen hanteren? Hierbij zijn goede voorbeelden nodig. Als ouders en opvoeders stresshantering niet meenemen in de opvoeding, is het risico groot dat de autoband bij onszelf of bij onze (jong)volwassen kinderen een keer klapt. Stresshantering heeft te maken met visie, voelen, kiezen en (be)grenzen. Het is belangrijk om stil te staan bij lichamelijke reacties, om te kiezen tegen de stroom in, nee te zeggen. Maar altijd als gevolg van een Bijbelse visie en reflectie op onszelf en het leven. Wat doet er echt toe? Waartoe dit alles?
Stille tijd
In de psychologie is mindfulnessmeditatie inmiddels een effectief gebleken methode tegen stress en depressie. De oorsprong van mindfulness ligt in het boeddhisme. Van daaruit is mindfulness in de psychologie een veelvuldig gebruikte methode geworden. Een vorm van aandachtstraining op het huidige moment en op jezelf. Mindfulness staat echter haaks op de Bijbel. Het is een vorm van zelfverheerlijking. Godsdienstige meditatie daarentegen, met overpeinzing en gebed, met het richten van de aandacht op God en Zijn Woord, is Bijbels (Psalm 1, 119). Stille tijd structureel agenderen in ons drukke leven, vermindert onder Gods zegen alledaagse stress. Stilte is een belangrijke manier om tot nadenken te komen. Dat kan op de bank, tijdens het breien, tijdens een wandeling of tijdens het opvouwen van de was. Het gaat om biddend nadenken: wat heeft de Heere tot mij te zeggen vanuit Zijn Woord? En om nadenkend bidden: wat heb ik nodig van de Heere voor hier en het hiernamaals om te leven tot Zijn eer? Wat hebben mijn kinderen, studenten of werknemers nodig? Welke raad kan ik hun geven vanuit Gods Woord? Er is een overvloed aan geestelijke lectuur die ons hierbij van dienst kan zijn. Kies ook daarin. Niet het vele is goed, maar het goede is veel. Raak niet overspoeld door de veelheid zonder stil te staan bij wat een bepaald gedeelte tot jou persoonlijk te zeggen heeft.
Jezelf bevragen kan goed zijn tijdens een meditatief overpeinzingsmoment: Stel dat ik op m’n sterfbed zou liggen en ik kijk terug in m’n leven. Wat zou ik dan anders hebben willen doen? Wat zou de Heere dan anders hebben willen zien? Persoonlijk? Op het gebied van tijdsbesteding? In de opvoeding van mijn kinderen? In mijn ambtelijke werkzaamheden? Op het gebied van werk en carrière? In relatie tot mijn man of vrouw? Ten opzichte van mijn vrienden en vijanden? Wat betreft mijn geldbesteding? Stel dat ik deze keus maak, wat betekent dit in het licht van de eeuwigheid? Tegelijkertijd vormen wij ook een deel van de omgeving van de ander. Werk ik mee aan een te hoog stressniveau van de ander? Wat geef ik als ouder, opvoeder mee aan mijn kinderen, studenten of werknemers? Stress of stresshantering? Stresshantering? Plan de stilte. Met een Bijbeltekst, gebed, nadenken. Zonder telefoon. Begin met het verstand en smeek om onderwijs van Gods Geest. En vergeet het zingen niet.
"Ontspan stil"
- Opschrijven. Wat geeft stress. Wat is veranderbaar?
- Nee. Stel grenzen: iets erbij, iets eraf.
- Tijd. Houd dagelijks tijd vrij voor onverwachte gebeurtenissen.
- Spreken. Praat erover met anderen.
- Pauze. Pauzeer dagelijks en maak structureel tijd voor ontspannen momenten.
- Aanvaarding. Accepteer de stress. Pas dan ontstaat ruimte voor verandering.
- Nú: Maak een lijstje met to do’s en maak verschil wat nú moet gebeuren en wat kan wachten.
- Slaap goed en loop vooraf een rondje.
- Taak. Zorg voor focus en verdeel taken met elkaar.
- Ingetogen. Wees matig met alcohol en koffie.
- Leidraad. Neem de Bijbel als richtsnoer.
Beeld: Renate Bleijenberg-van Leeuwen
Lees eerdere afleveringen
.jpg?width=144&height=68&crop=0%2C0%2C866%2C575&format=jpeg&dpr=1.0&signature=ff6678151efaded1514859badb6f165ef61c2bd8)
-%20RenateB%20(10)_preview.jpg?width=144&height=68&crop=0%2C488%2C1067%2C816&format=jpeg&dpr=1.0&signature=63b8b59c870f5877f8ea1f95d5a27d1985e34b7f)
_preview.jpg?width=288&height=161&crop=0%2C0%2C1600%2C1067&format=jpeg&dpr=1.0&signature=b6a4ec36effec918ee8decdcefa8c1bac968c7f7)
