Blijven ademen en doorgaan

Hard werken definieerde ik vroeger anders dan nu. Zoveel mogelijk doen in de tijd die je hebt. Dat is wat ik zo ongeveer gezegd zou hebben. Productief zijn. Niet stoppen voordat je klaar bent met wat je doen moet.

Niks doen op een dag was eigenlijk verspilde tijd. En heel eerlijk? Het voelt ook best fijn om productief te kunnen zijn. Want nu ik het niet meer zo goed kan, mis ik het soms ook echt wel om 1001 dingen op een dag te kunnen doen. Al was het maar omdat ik dan de andere zes dagen van de week op de bank kon gaan liggen en tevreden kon denken aan alles wat ik gedaan had.

Hard werken heeft nu een hele andere betekenis gekregen. Het begint soms al bij wakker worden en opstaan. Vechten tegen de moeheid. Aankleden. Ontbijten. Dagstructuur houden. Zorgen voor Benjamin en mezelf. Oh, en het huishouden, enigszins. De meeste dagen is dit genoeg hard werken voor mij.

Op slechte dagen is hard werken enkel blijven ademen en doorgaan. Rust nemen of opladen. Op die dagen werk ik het hardst door vooral even niks te doen. Stil te staan. En ook op die dagen probeer ik tegen mezelf te zeggen dat ik het echt goed genoeg doe. Dat morgen vast weer beter gaat, maar dat de zwaarte van de dag overleven nu belangrijker is dan al de rest. En dat na alles mild zijn voor mezelf nu het liefste cadeau is wat ik mezelf kan doen.

En een bijkomend voordeel van de lat niet te hoog hebben liggen: je kunt jezelf op goede dagen verrassen met wat je allemaal doen kunt. Zou je bijna vergeten zijn, dat het bestaat om veel te kunnen doen.

Nog een groot cadeau wat ik mezelf gedaan heb, is het contact met lotgenoten. Al bijna een jaar ben ik onderdeel van een groepje van acht vrouwen die allemaal hun man verloren zijn. Al sinds we elkaar voor het eerst hebben ontmoet, hebben we aan een half woord genoeg. De herkenning zorgt voor erkenning en dat maakt stukken minder eenzaam. Want zij voelen het ook. Zij kennen de zwaarte die iedere dag heeft. Zij weten dat dapper zijn geen keuze is. Dat overleven hard werken is en om van overleven weer leven te maken nog veel harder werken is. We bemoedigen elkaar, delen wat we niet met anderen kunnen delen en dragen het even samen. En dat maakt het altijd toch weer een stukje lichter.

beeld: Renate Bleijenberg-van Leeuwen