Broers André en Dick Jan Diepenbroek: samen betrokken op Israël

De antieke drukpers in de hal van het kantoor van de Erdee Media Groep ontlokt André Diepenbroek een enthousiaste uitroep. Het monumentale stuk herinnert hem aan zijn voorgeslacht. „Onze beide grootvaders zaten in het drukkersvak. In de slaapkamer van onze ouders hing een ingelijste plaat van de laatste kalender die mijn opa van moeders kant drukte voordat hij overleed. Hij was eigenaar van drukkerij Boerman.” Opa Diepenbroek werkte in dienstverband bij een veel grotere drukkerij in Rotterdam. „Ze kwamen allebei uit het oosten des lands, waren naar het westen getrokken en woonden niet ver van elkaar. De een kreeg een zoontje, de ander een dochtertje. Dat zijn onze ouders geworden. Pa voelde niet voor het drukkersvak; hij volgde na de hbs een opleiding tot accountant.”

In het accountantsgezin werden twee kinderen geboren, vertelt André. „Mijn ouders hadden niet meer verwacht dat er acht jaar na mij nog één zou komen. Dat was echt een verrassing. We hadden het goed met elkaar, maar als broers deelden we niet zo veel. Toen Dick naar de basisschool ging, maakte ik de overstap naar de middelbare school. Toen hij daar kwam, was ik al geschiedenis aan het studeren. In 1993 vertrok ik voor vier jaar naar Israël, vanwege de specialisatie Joodse geschiedenis. Dick ging in Nederland sociale geografie studeren. Het leuke van de recentere jaren is, dat het leeftijdsverschil er niet meer toe doet en we bovendien heel veel interesses delen. Israël heeft daarin een vrij centrale plaats.”

DICK JAN: „In mijn jonge jaren keek ik tegen André op. Van rivaliteit was geen sprake, daarvoor was het leeftijdsverschil te groot. Mijn vrouw is er een van de tien, dat gaf meer competitie. Het was even schakelen toen ik als jongste van twee kinderen in dat gezin ging meedraaien. Ik genoot van de gezelligheid, maar er was niet zoals bij ons altijd ruimte voor gesprek.”

ANDRÉ: „En discussie. Daardoor was het niet saai. Onze ouders konden behoorlijk met elkaar debatteren. Niet op een ruzieachtige manier, maar wel helder. Bij het ouder worden ging ik meedoen. Er werd stevig over allerlei onderwerpen gesproken.”

DICK JAN: „Ik zat dan vooral goed te kijken en te luisteren. Tegen de tijd dat ook ik mijn bijdrage ging leveren, vertrok André naar Israël. Omdat we elk onze eigen vriendenkring hadden, ervoer ik dat niet als dramatisch, maar onder de maaltijden miste ik hem wel. Een kwart van het gezin viel weg. We zijn hem een keer wezen opzoeken, dat waren bijzondere dagen. Ook na zijn terugkeer trokken we nog behoorlijk gescheiden op. Dat veranderde pas toen we allebei een baan hadden en kort na elkaar trouwden. Daardoor zijn onze kinderen ongeveer even oud. Ook dat geeft een band. De tijd dat ik steevast een stap achterliep, was voorbij.”

ANDRÉ: „Vooral toen jij eenmaal medewerker van Bas Belder was, in het Europees Parlement, werd de band hechter. Geregeld zei ik tegen mijn vrouw: „Ik heb een leuk gesprek gehad met Dick.” Niet alleen als oudere broer, maar ook als vriend. Dat vond ik heel tof. Appen met Dick gaat niet, want hij heeft geen smartphone. Daar kan ik me met mijn werk niets bij voorstellen. Als ik hem even iets wil laten weten, app ik met zijn vrouw. De volgende dag stuurt hij dan een berichtje terug, met haar telefoon.”

DICK JAN: „Door de omvang van haar familie is zo’n mobiele telefoon voor mijn vrouw zinvoller dan voor mij. De familie Diepenbroek is erg overzichtelijk, daar heb ik hem niet voor nodig. Ik ben ook niet het type dat zijn mobiele nummer zomaar aan gemeenteleden gaat geven. Wil ik André spreken, dan doe ik dat graag uitvoeriger dan via een appje. Als we elkaar aan de telefoon hebben, stoppen we pas wanneer mijn vrouw naar me kijkt met een blik of we nog een keer ophouden.”

ANDRE: „Soms denk ik: eigenlijk zou ik Dick eens moeten bellen, maar dat is nu niet handig, want dat kost me minstens een uur. Met het gevolg dat áls ik hem bel, we anderhalf uur aan de telefoon hangen, omdat we nóg meer aan elkaar te vertellen hebben.”

DICK JAN: „Nu we zo ver uit elkaar wonen, zijn de fysieke ontmoetingen minder frequent. Het blijft meestal bij de verjaardagen. Zien we elkaar daarbuiten, dan is het patroon hetzelfde. We eten even wat en vertrekken dan naar de studeerkamer om te zien welke boeken in de tussenliggende periode zijn aangekocht. Ondertussen spreken we over geschiedenis, politiek, theologie, landelijke en internationale actualiteiten… Dat gaat zo door tot er gevraagd wordt waar we blijven.”

ANDRÉ: „De boekenverzameling van Dick is gespecialiseerder dan die van mij. Ordelijker ook. Bij hem staat alles netjes in een kast, bij mij liggen de boeken in stapels en torens op de grond. Afgezien daarvan komen onze interesses sterk overeen, al kwam de theologische belangstelling bij mij wat later op gang. Meestal zijn we het ook nog met elkaar eens, dus dat praat plezierig. Tijdens zijn studie theologie hing de vorming van de PKN boven de markt, met alle bijbehorende perikelen. Ik was benieuwd welke keus hij zou maken. We zijn opgegroeid in de Gereformeerde Gemeenten, dus hij had al een overstap moeten maken. Het is niet simpel als je dan ook nog een beslissing moet nemen in zo’n beladen proces. Daar spraken we destijds geregeld over. Dat Dick predikant werd verbaasde me niet, al deed hij er zelf aanvankelijk wat aarzelend over. Tegen mijn vrouw zei ik: „Een baan als godsdienstdocent is niks voor hem; hij wordt gewoon dominee.” Het doorbreken van dat besef had alleen wat tijd nodig.”

DICK JAN, LACHEND: „Zo simpel was het voor mij niet. Het heeft me lang beziggehouden. Ben ik wel geroepen, heb ik de vaardigheden die ervoor nodig zijn? Ik sprak weinig over mijn twijfels, daarin lijk ik op mijn vader. Dat was een geanimeerde prater, maar over de diepste lagen van zijn innerlijk liet hij weinig los - zelfs op het ziekbed dat zijn sterfbed zou worden. André is meer een Boerman. Extroverter. Ik ben rustiger en bedachtzamer.”

ANDRÉ, GRIJNZEND: „Klopt. Jij bent ook kaal, net als pa. Bij mij staat er tenminste nog iéts op. Toch herken ik wat jij zegt ook wel bij mezelf. Eerst goed nadenken, dan een beslissing nemen en vervolgens met de uitslag naar buiten komen. Dat is typisch Diepenbroeks, al ben ik inderdaad meer een kletskous. Net als mijn moeder, zou ik bijna zeggen, maar dat is niet netjes. Het contact met mijn vader leed er gelukkig niet onder. Met hem kon ik net zo goed overweg. Je kon bij ons thuis over alles praten; onze ouders hadden een brede blik. Daardoor gaf het feit dat we kerkelijk een andere weg gingen, geen verwijdering. Het ging hen erom dat we geestelijk in hun spoor bleven.”

DICK JAN: „Zo ligt dat ook in de verhouding tussen ons. Door mijn karakter ben ik wat voorzichtiger, misschien ook vanwege het feit dat ik nu predikant ben, maar we staan in ons denken nooit diametraal tegenover elkaar. Verdiep ik me in een onderwerp, dan vind ik het prettig om te weten hoe André erover denkt. Hij behoort tot de mensen die van betekenis zijn voor mijn meningsvorming.”

ANDRE: „Dat is omgekeerd net zo. Door de overeenstemming is het vaak meer een kwestie van dingen delen dan twistgesprekken voeren. Als ik me aan Dick spiegel, is dat vooral op theologisch terrein. Vooral zaken die met Israël en het Joodse volk te maken hebben. Op dat gebied kleur ik theologisch nogal buiten de reformatorische lijntjes. Ik hecht veel waarde aan de uitleg van de Bijbel door rabbijnen. Het fijne van Dick vind ik, dat hij me niet afschrijft als ik afwijkende meningen verkondig. Zonder dat hij zijn eigen opvattingen verloochent.”

DICK JAN: „Ik ga niet in alles met André mee, maar ben wel beducht geworden voor simplistisch spreken over de Drie-eenheid. Op catechisatie stopte ik met het geven van voorbeelden om het mysterie te verduidelijken. Elk voorbeeld gaat mank; we halen God ermee naar beneden. Als André alle nadruk op de eenheid van God legt, heb ik niet de behoefte daar vierkant tegenin te gaan. Liever reageer ik met een vraag.

Hoe zie je dit dan? En wat betekent je visie voor dat?

Mijn denken over Israël is sterk verdiept door mijn werk in de eurofractie. Al vrij snel werd ik toegevoegd aan de Israëldelegatie waarvan Belder vijf jaar voorzitter is geweest.”

ANDRÉ: „Ik vond het geweldig interessant om van Dick al die verhalen uit het Europees Parlement te horen.”

DICK JAN: „Soms gingen we drie keer per jaar naar Israël. Belder hield van efficiëntie, dus zowel heen als terug reisden we ’s nachts, om de dagen in Israël tot het uiterste te kunnen benutten. Ik kwam altijd gebroken thuis, maar heb er enorm veel van geleerd. We liepen niet alleen allerlei denktanks af, maar gingen ook naar Messiasbelijdende Joden en kerkelijke vertegenwoordigers, zoals Maarten Dekker in Nazareth. Door die gesprekken groeide naast mijn algemene betrokkenheid op Israël de theologische belangstelling voor dit volk. Daar heb ik nu profijt van. Bij het maken van preken en in gesprekken met André, die me altijd boeien. Hij kan enthousiasmerend over zijn passies spreken, maar ook over zijn vragen en worstelingen.”

ANDRÉ: „Wat ik in Dick bewonder, is zijn denkvermogen. Hij neemt ongelooflijke vrachten tekst tot zich en weet de inhoud daarvan echt te verwerken in zijn denken. Ik wil geen veer in zijn achterste steken, maar door die eigenschap blijven zijn preken fris en leerzaam. Hij komt nooit met clichés en vrome fratsen, maar zet je altijd aan het denken. Dat vind ik belangrijk. Niets mis met stichtelijke verhalen over geestelijke ervaringen, maar daar hoef je geen dominee voor te zijn. Ik kom naar de kerk om de Bijbel te horen uitleggen en daarmee Gods stem beter te verstaan. Het ontbreekt me aan de tijd om doordeweeks preken van Dick te beluisteren, maar is hij op zondag in de buurt, dan zit ik er. Ook mijn kinderen gaan met vreugde mee. Ik kan me niet herinneren dat we ooit vertrokken met het gevoel: deze keer stelde het niet veel voor. Hij legt de boodschap aan het hart, om een belegen term te gebruiken, maar altijd vanuit het Schriftgedeelte dat hij bepreekt. Dat spreek me aan.”

DICK JAN: „Ik vind het fijn als ik hem zie zitten.

Dan ervaar ik nog sterker de verbondenheid. Wat het preken betreft: de goede verhouding van uitleg en toepassing blijft voor mij een worsteling. De toepassing hoort er wezenlijk bij. Maar de uitleg moet centraal staan, daarin val ik André volledig bij. Zoals hij mij wat volgt, zo volg ik hem in zijn werkzaamheden voor de Israëlische ambassade. Ik denk dat hij op een belangrijke plek staat en daar heel goed werk verricht. Neem het stripboek over het ontstaan van Israël, dat is een enorm succes geworden.”

ANDRÉ: „Ik ben er nog steeds beduusd van. Een van mijn portefeuilles is jeugd en onderwijs. De verleiding is groot om voor die doelgroep wat met Facebook of Instagram te doen, maar als je daar een scheet laat, stinkt hij tot de avond en is morgen iedereen hem vergeten. Geef je jongeren een pil in handen, dan lezen ze die niet. Dat bracht me op het idee om beeld en boek te combineren. Dan kom je bij een stripboek uit. We wilden de rechten van zo’n boek over het ontstaan van Israël kopen en in vertaalde vorm uitgeven, maar het bleek niet te bestaan. Zelfs in Amerika niet. „Dan moet je het zelf maar maken”, kreeg ik te horen. Door al het tekenwerk is een stripboek peperduur, maar een zakenman was bereid het bedrag voor te schieten. In juni 2018 verscheen het en vanaf het begin liep het als een tierelier. De derde druk komt eraan. We hebben al snel een Engelse vertaling gemaakt, momenteel wordt aan een Russisch gewerkt. Er komt ook een Duitse, een Franse en een Spaanse editie. Dat had ik niet durven dromen.”

DICK JAN: „Dit zou ik echt niet kunnen. André is veel creatiever dan ik. Een striplezer ben ik niet, maar deze vind ik echt de moeite waard.”

Broers André en Dick Jan Diepenbroek: samen betrokken op Israël

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Broers André en Dick Jan Diepenbroek: samen betrokken op Israël

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram