Deze rabbijn was „uitzonderlijk moedig” tijdens de oorlog

Op 20 januari 1905 wordt Barend Joshua in Rotterdam geboren als zoon van Samuel Katan, een pettenmaker, en Rijntje Polak. Als hij veertien jaar is, vertrekt hij naar Amsterdam om daar te studeren. Na zijn studie werkt hij als godsdienstonderwijzer, tot hij in 1932 wordt benoemd tot rabbijn van Dordrecht. Op 1 mei doet hij intrede en krijgt hij de ”semicha”, de inwijding door handoplegging. Het Nieuw Israëlietisch Weekblad is enthousiast: „De heer Katan is een man met een warmvoelend Joodsch hart, die aan uitgebreide Joodsch- en profaan-wetenschappelijke kennis takt en bescheidenheid paart, zoodat het voor de gemeente een genot zal zijn met hem samen te werken.” Net als zijn voorganger, Samuel Dasberg, combineert hij Katan werk als ”rebbe” met lesgeven: de rabbijnen geven Hebreeuws op het gymnasium. Dasberg overlijdt overigens in 1933 aan een hartaanval, als hij in de Amsterdamse RAI aanwezig is bij een protest tegen nazi-Duitsland. Katan trouwt ruim een halfjaar na zijn intrede, maar krap een jaar later overlijdt zijn vrouw. In 1935 hertrouwt hij met de Amsterdamse Rosa Duizend. Samen krijgen zij drie kinderen. De jongste, Milkah, wordt vier dagen voor de Duitse inval op 10 mei 1940 geboren. Als in 1936 de synagoge aan de Varkensmarkt in Dordrecht tachtig jaar bestaat, schrijft het Centraal blad voor Israëlieten in Nederland daar uitgebreid over. Het weekblad roemt het „gemoedelijk doch krachtig optreden” en de „ernst en ijver” van Katan. Kennelijk was de rabbijn een opvallend harde werker, want ruim dertig jaar na de oorlog wijst ook het Nieuw Israëlietisch Weekblad (NIW) daar nog op: „Katan was een man van rond de veertig jaar. Hij had een onuitputtelijke werklust.” >Tachtig jaar na zijn dood krijgt de laatste rabbi van Dordrecht een eigen straatnaam Katan neemt in 1939 niet alleen Ernst als ”Auswanderer” –vluchteling– in huis, maar trekt zich ook het lot van andere vluchtelingen aan. Dat doet hij ook tijdens de oorlog. Volgens het NIW blijkt „Katan een uitzonderlijk moedig man te zijn. Niet alleen onderhield hij contacten met de bezetters en stapte hij hun bureaus binnen met niet meer uiterlijke onrust dan iemand die bij de belastinginspecteur vandaag moet verschijnen.” Politieagenten arresteren de rabbijn op 4 november 1942 in Rotterdam. Hij wordt aan de Duitsers overgedragen en opgesloten in de gevangenis aan de Noordsingel. Twee weken later moet hij met een groep gevangenen naar kamp Westerbork. Acht dagen na zijn aanhouding worden ook zijn vrouw Rosa, hun kinderen Samuel, Joseph en Milkah en pleegkind Ernst opgepakt. Rosa en de kinderen zijn al op 23 november vergast in Auschwitz, Ernst vijf dagen later. Op 30 april 1943 sterft ook Katan. Tachtig jaar na zijn dood krijgt de laatste rabbi van Dordrecht een eigen straatnaam –op een begraafplaats– in Dordrecht. Katans struikelsteen ligt naast zijn oude woonhuis aan de Rozenhof 22.

Deze rabbijn was „uitzonderlijk moedig” tijdens de oorlog

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Deze rabbijn was „uitzonderlijk moedig” tijdens de oorlog

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram