Ds. H. Zweistra over de pijn van kinderloosheid

Jarenlang had ds. H. Zweistra weinig zicht op de pijn door kinderloosheid. Intussen is dat totaal anders, door de pastorale ervaring die hij opdeed. ”Ik wil naast kinderloze echtparen staan, voor en met hen bidden en vanuit de Bijbel grondlijnen aangeven.”

Het eerste verzoek om een spreekbeurt te verzorgen voor de Reformatorische Vereniging van Ongewild Kinderloze Echtparen bracht ds. H. Zweistra (72) in verlegenheid. Als vader van een groot gezin vond hij zich niet de meest geschikte kandidaat. Toch liet hij zich overhalen. De bijeenkomst maakte diepe indruk op hem. „Zelden zag ik zo veel tranen als die middag. Toen werd me pas goed duidelijk hoe diep kinderloosheid ingrijpt. En hoe snel je als buitenstaander de gevoelens die ermee samenhangen gaat invullen, zonder eerst te luisteren naar wat die mensen doorworstelen.”

De hersteld hervormde emeritus predikant en zijn echtgenote ontvingen elf kinderen, onder wie een jongetje dat kort voor de geboorte overleed. „Er is vrijwel geen dag dat ik niet aan hem denk. Dit verlies heeft mijn leven voor een deel getekend. Mijn vrouw ging er pas jaren later over praten. Het toont het verschil in de verwerking van verdriet. Hetzelfde zie je bij kinderloze echtparen. Nico van der Voet schreef daarover een waardevolle bijdrage voor het boekje ”Wijs ons Uw wegen”, dat eind vorig jaar verscheen.”

Gegeven

Voor het predikantsechtpaar was het krijgen van kinderen zowel een geschenk als een gegeven. „Bezinning erover hadden we van onze ouders niet gekregen. Dat gold voor velen van onze generatie. We waren misschien wat naïef. Toen in 1975 onze Jacomijn werd geboren, keek ik verbijsterd toe. Dat het voor mijn vrouw zo zwaar zou zijn, had ik niet verwacht.”

Kort erna raakte ze opnieuw zwanger. Tot enige verbazing van collega’s op de reformatorische basisschool waar ze werkzaam was. „Ik had er vrede mee”, blikt de predikantsvrouw terug. „Alles wat God doet, was goed. Mijn man studeerde destijds, dus de inkomsten waren beperkt, maar er werd voor ons gezorgd.”

Kinderloosheid was in beide families een onbekend verschijnsel. In de pastorie werd het echtpaar er voor het eerst van nabij mee geconfronteerd. „We vonden het niet gemakkelijk om aan die mensen te vragen wat het voor hen betekende. Tijdens onze jaren in Leerbroek kwamen ook ds. S. de Jong en zijn vrouw daar wonen. Ze voelden zich sterk afhankelijk van familie, omdat ze geen kinderen hadden. Bij zo’n ouder echtpaar vonden we het eenvoudiger om er vragen over te stellen.”

Schaamte

„Initiatief en zelfreflectie moesten bij ons groeien”, bevestigt haar man. „Ik zeg het met schaamte.”

Het veranderde toen duidelijk werd dat hun oudste dochter geen kinderen zou krijgen. Dat maakte de predikant veel sensibeler in het pastoraat bij echtparen zonder kinderen. „Ik ging het onderwerp concreet aansnijden. Dat leidde vaak tot emotionele reacties, gemengd met opluchting vanwege de openheid die er nu was om erover te praten. Een aantal echtparen was bezig met een medisch traject. Je mag dan mee optrekken in de zoektocht die daaraan verbonden is.”

Lees het hele artikel in Terdege (nr. 16, 25 april 2023).

N.a.v. ”Wijs ons Uw wegen”, door ds. H. Zweistra e.a.; uitg. De Banier, Apeldoorn; 112 blz.; € 13,95

beeld: Anton Dommerholt