Duitse bank beschikte jarenlang over geheime voorraad reservebankbiljetten

De jaren vijftig en zestig vormden het hoogtepunt van de Koude Oorlog: het dreigende conflict tussen het vrije Westen aan de ene kant en het communistische Oosten aan de andere kant. Duitsland lag precies op de grens van deze twee machtsblokken. Toen er in mei 1945 een einde kwam aan de oorlog in Europa, deelden de geallieerden Duitsland in vieren. Drie van de vier delen vormden later de West-Duitse Bondsrepubliek. In de jaren zestig nam West-Duitsland verschillende maatregelen tegen de dreiging. In Ahrweiler bouwde de regering een Ausweichsitz der Verfassungsorgane des Bundes – kortweg een ”regeringsbunker”. Er kwam ook een enorme bunker voor de opslag van geld. En het toeristische stadje Cochem langs de Moezel, vooral bekend van de vele wijngaarden, werd de locatie voor een derde geheime bunker: de kluis voor de opslag van ‘vervangingsgeld’. De berghellingen langs de Moezel moesten de bunker beschermen als de Sovjets een aanval met een atoombom zouden uitvoeren. De bouw van de megabunker begon in 1962 en duurde tot 1964. Daarna duurde het nog twee jaar voor de inrichting klaar was. Meters dikke wanden beveiligden de bunker tegen een nucleaire ontploffing. In totaal verdween er zo’n 3000 kubieke meter beton onder de grond. Toen de bouw klaar was, telde het bunkercomplex onder de grond 1500 vierkante meter. :::kader 1::: ## Ontploffing Boven de grond was het terrein vele malen groter: het terrein van zo’n 8700 vierkante meter was oorspronkelijk de tuin van de plaatselijke huisarts. De Duitse bank kocht eind jaren vijftig zijn huis en de praktijk en verbouwde de twee gebouwen tot een zogenaamd trainingscomplex. De tuin werd vol bomen en struiken geplant en ergens daartussen bevond zich een nooduitgang. De buurtbewoners, die in de gaten hadden dat er flink gebouwd werd en klaagden over overlast, kregen te horen dat er een schuilkelder werd gebouwd. Dat was een geloofwaardige smoes, want in West-Duitsland werden tijdens de Koude Oorlog tienduizenden schuilkelders gebouwd. Helemaal gelogen was het ook niet, want de bunker kon onderdak bieden aan zo’n negentig personen. Cochem telde overigens zo’n vierduizend inwoners, dus in het geval van een atoomaanval zou slechts een klein deel van de stad dekking kunnen zoeken. >Berghellingen langs de Moezel beschermden de bunker tegen een atoomaanval van de Sovjets Voor de mensen die een plaatsje in de bunker zouden bemachtigen, werden in de gangen onder de berg houten banken langs de wanden geplaatst. Her en der waren er verschillende werkkamers ingericht, negen slaapvertrekken met bij elkaar zeventig bedden, een keuken, een kleine ziekenboeg en zelfs een mortuarium. Een speciale communicatiekamer was voorzien van telefoon en een telexapparaat. Die apparatuur was nodig om de bunker in geval van oorlog te kunnen gebruiken als operationeel commandocentrum voor de Bundesbank. Met de voorraad voedsel konden de bewoners van de bunker zo’n twee weken in leven blijven. Om het complex van energie te voorzien, beschikte de bunker over dieselgeneratoren en een grote brandstoftank van 18.000 liter. Een andere tank bevatte 40.000 liter drinkwater. :::kader 2::: ## Temperatuur Bij de ingang van de bunker bevond zich een ontsmettingssluis: bij een eventuele atoomaanval konden mensen hier gereinigd worden van radioactieve stoffen, voordat zij de bunker betraden. En wie de bunker weer uit wilde, kon zich hier voorbereiden op de kou buiten de bunker. De verwachting was namelijk dat een nucleaire ontploffing tot een daling van de temperatuur tot tientallen graden onder nul zou leiden. Wat de bewoners en zelfs de politie van het stadje niet wisten, was dat een kluis van 140 vierkante meter het hart van deze schatkamer vormde. De kluis kreeg muren van 70 centimeter en een bijna even dikke kluisdeur. Dagelijks inspecteerde de directeur van de bunker de gangen van het complex, samen met een technicus en een schoonmaakster. Maar de kluis kon hij niet in. Alleen de accountants betraden de kluis en telden iedere drie maanden de hele voorraad. Om bij de biljetten te komen, hadden de controleurs maar liefst twaalf sleutels nodig. Die werden niet in Cochem, maar in Frankfurt bewaard. Was de enorme deur van de kluis geopend, dan betraden de controleurs een grote zaal, met hekwerken verdeeld in twaalf aparte ruimtes. Hierin stonden 18.354 dozen opgestapeld. Iedere doos bevatte 20.000 bankbiljetten van 10, 20, 50 of 100 mark, die bij een constante temperatuur van 12 graden bewaard werden. Eén doos met biljetten van 100 mark was dus twee miljoen mark waard. Mochten de Sovjets proberen de economie met vals geld te ondermijnen, dan kon de Duitse bank in twee weken tijd al het oude geld vervangen door deze biljetten. :::inline_image 3::: ## Papiersnippers De accountants telden de slordige 15 miljard mark ongeveer honderd keer in de periode van 1964 tot 1988. Toen besloot de Duitse bank de enorme voorraad papiergeld te vernietigen. In december 1988 en januari 1989 sjouwden bankmedewerkers de dozen naar boven. Vanuit Cochem brachten vrachtwagens het geld naar een vernietigingsbedrijf en daar eindigden de miljarden als waardeloze papiersnippers. De reden voor dat besluit is officieel nog steeds geheim – tot 2040. Tegenwoordig is de bunker een museum. Voor de gids is de reden van de vernietiging geen vraag: het ontwerp van de biljetten was vrij simpel en met de kleurenkopieerapparaten die in de jaren tachtig verschenen, kon iedere valsemunter de biljetten eenvoudig namaken. Daarmee was de hele vervangingsserie in één klap onbruikbaar. _Voor bezoek aan de bunker: www.bundesbank-bunker.de._ :::kader 3:::

Duitse bank beschikte jarenlang over geheime voorraad reservebankbiljetten

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Duitse bank beschikte jarenlang over geheime voorraad reservebankbiljetten

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram