Gerda Ronhaar heeft een hoofd vol verhalen

Op de lagere school was ze de enige in de klas die begon te juichen als er een opstel geschreven moest worden. En als tiener waagde ze zich voor het eerst aan een boekje. Maar iets uitgeven? Daar kwam ze pas aan toe toen ze zelf kinderen had. Ze herinnert zich hoe haar dochter in 1993 een keer thuiskwam met een boek van de schoolbibliotheek. Het ging om een zielig verhaal, vertelt Ronhaar. „Ik dacht: maar kinderen moeten om een boek toch ook kunnen lachen? Dat motiveerde me om zelf de pen op te pakken. Mijn schoonmoeder had een keer gezegd dat ik zulke gezellige briefjes schreef en dat ik best een boek zou kunnen schrijven.” ## _Had u al een verhaal paraat?_ „Ik heb altijd verhalen in mijn hoofd. Als we bijvoorbeeld eens met een bootje door Giethoorn voeren, keek ik naar al die huizen aan de kant van het water en dan begon het te borrelen. Alsof de verhalen vanzelf kwamen. Die fantasie had ik altijd al.” Ronhaars schrijfcarrière begint met het eerste deel van de inmiddels tiendelige serie over de familie Van Til, een doktersgezin met tien kinderen. „Mijn vader was eveneens dokter. Ook mijn keuze voor een groot gezin komt uit mijn eigen jeugd. Wij waren thuis met acht kinderen. Dat geeft een bepaalde dynamiek aan je leven, die me leuk leek om te beschrijven.” Het eerste Duiventilboek wordt in 1998 uitgegeven bij Callenbach. Daarna komt ze bij uitgeverij Mes terecht en begint de verkoop van haar boeken pas echt goed te lopen. „Ik weet nog dat ik bij een christelijke boekenbeurs achter een tafel zat om te signeren, en dat er zo veel meisjes stonden te wachten dat ik het einde van de rij bijna niet kon zien. Komen die voor mij? dacht ik. Het klinkt vast gek, maar als ik een boek af heb, denk ik elke keer weer: Ik weet het niet hoor, of dit wat is.” :::inline_image 1::: ## _Waar komt die onzekerheid vandaan?_ Haar man, die ook bij het gesprek aanwezig is: „Dat komt doordat jij denkt dat het geen literatuur is.” Zij: „Dat is wel zo. Ik denk vaak dat het niet waardevol genoeg is wat ik doe. Het schrijven van bijvoorbeeld een Bijbeluitleg lijkt me zo veel meer betekenis hebben dan tienerboeken schrijven. Al heb ik aan de briefjes en mails die ik in de loop van de tijd ontving, gemerkt dat mijn lezers wel geraakt worden door wat ik schrijf.” ## _Krijgt u vaak reacties van lezers?_ „Nu ik geen eigen website meer heb, is dat minder. Maar de reacties waren vaak heel leuk. Zo kreeg ik briefjes of ik alsjeblieft nog een boek wilde schrijven. Een kind met dyslexie schreef eens dat ze vrijwel nooit iets voor haar plezier las, behalve mijn boeken. Een meisje mailde dat ze bij haar thuis allemaal mijn boeken lazen, zelfs haar grote broer die bouwvakker is.” Ze lacht: „O ja, en een lezer vertelde dat ze het zondag uit de kerk eens hadden over de personen uit mijn boeken en de dingen die ze hadden meegemaakt. Toen vroeg de vader: „Waar zit die familie dan in de kerk?” En mijn zoon zag tot zijn verbazing op de Pieter Zandt Scholengemeenschap eens een stoere Urker een van mijn boeken lezen.” :::author_streamer 1::: ## _En dat overtuigt u er nog steeds niet van dat u echt kunt schrijven?_ „Die twijfel blijft gewoon. Nog niet zo lang geleden leerden mijn man en ik een stel kennen uit de buurt. Zij vond het leuk om een paar van mijn boeken te lenen. Daarna vroeg ze er nooit meer naar. Ik dacht: Zie je wel? Ik kan niet goed schrijven. Achteraf bleek dat ze me niet om meer had durven vragen. En ik wilde natuurlijk niet met mijn boeken leuren.” ## _Stopt u een boodschap in uw verhalen?_ „Ik houd van grappen en plagerijen en laat die bewust in mijn boeken plaatsvinden. Maar het gaat mij eigenlijk vooral om de serieuze zaken. Ik probeer lezers te confronteren. Als een hoofdpersoon ernstig ziek wordt, hoop ik dat ze gaan nadenken. Wat als zij ineens iets krijgen en er geen tijd meer is om het met God in orde te maken? Het kan hen net zo goed overkomen als de mensen in mijn boeken. Daarom, ik zeg het maar eerlijk, bid ik ook altijd voor mijn werk. ” ## _Aarzelt u weleens of u heftiger thema’s wel of niet moet aankaarten?_ „Soms ben ik gedurende het schrijfproces met mezelf in discussie. Dan wil het boek een bepaalde kant op, en meestal krijgt het boek gelijk. Zo sterft op een gegeven moment een van de belangrijke personen in de Duiventilserie. Ik dacht van tevoren: dat ga ik echt niet laten gebeuren, dat kan ik niet maken tegenover mijn lezers. Maar ik heb het toch gedaan. Want juist toen ik twijfelde, kreeg ik een mailtje van een meisje dat zowel haar vader als moeder verloren was en bij haar familie inwoonde. Er is een deel van de lezersgroep die te maken heeft met zulke erge dingen.” :::author_streamer 2::: ## _Wat vindt uw familie van uw boeken?_ „Mijn schoonmoeder was mijn oudste fan, ze is honderd geworden. Ook mijn ouders lazen mijn boeken, en sommigen van onze kinderen.” Ze lacht even. „Mijn man leest ze niet. Hij houdt niet van fictie. Ik troost me met gedachte dat de man van Hella Haasse ook nooit een van haar boeken had gelezen, en zij was me er een. Overigens weet ik dat mijn man in me gelooft en me stimuleert. Hij is trots op me. Als we nieuwe mensen ontmoeten, is hij altijd degene die vertelt dat ik schrijf, dat doe ik zelf nooit. :::inline_image 2::: ## _U heeft vorig jaar voor het eerst in jaren weer een boek gepubliceerd. Waarom lag het schrijven een tijd stil?_ „Ik had er sinds 2017 weinig zin meer in en hield me vooral bezig met onze moestuin. Uitgeverij Mes had me weleens gevraagd of ik niet weer een boek wilde schrijven, omdat er vraag naar was. Maar ik dacht: daar zit toch niemand meer op te wachten na zo veel jaar. Op een dag ben ik de moestuin in gegaan om een sierappelboompje te snoeien. Ineens viel ik met trap en al om. Ik maakte een enorme smak en liep een breuk op aan de bovenkant van het scheenbeen. Drie maanden lang mocht ik mijn been niet belasten, waardoor ik op bed kwam te liggen.” Ze wijst naar een hoekje van de kamer: „Daar, voor het raam. Toen dacht ik: ik kan nu niks, misschien moet ik toch maar gaan schrijven. Dat heb ik gedaan. Ik heb dokter Van Til hetzelfde laten overkomen als mij: hij kreeg ook een tibia plateau-fractuur. Het was heerlijk om de hele dag te typen. Ik voelde weer net zulke schrijfkriebels als voorheen.” ## _Smaakte het naar meer?_ „Het hoort bij me, schrijven. Er moet zich alleen nog een verhaal aandienen.” Tegen haar man: „We zijn ook een beetje uit de titels, hè? Want er is maar zo veel dat je kunt bedenken rondom de Duiventil. ”De Duiventil in zwaar weer”, de ”Duiventil in de lente”… Echt sterke titels zijn het niet, maar daar zijn we 27 jaar geleden nu eenmaal mee begonnen. Ach, we verzinnen wel weer wat.” ## _Helpt uw man bij het bedenken van de titels?_ Hij knikt. „De meeste komen uit mijn koker, zo niet alle.” :::author_streamer 3::: ## Onderduiken Wat Ronhaar helpt bij het schrijven, is het feit dat zij en haar man vrij afgelegen wonen in het Drentse Weiteveen. Want als je schrijft, moet je je kunnen terugtrekken, vindt ze. „Ik moet kunnen onderduiken in mijn verhalen, onthouden hoe de personen zijn. Gelukkig heb ik een geweldige man die, als ik schrijf, wel wil koken en stofzuigen.” ## _Hoe deed u dat, onderduiken, toen uw kinderen nog jong waren?_ „Ik ben nooit zo’n huishoudelijk wonder geweest als ik zou willen. Misschien dat anderen vinden dat ik er de kantjes vanaf loop. Maar ik kan niet alles. Toen de kinderen klein waren, koos ik de momenten dat ze op school zaten om te schrijven. En als ze thuiskwamen, kon ik de fictieve karakters in mijn hoofd wel weer even loslaten.” ## _Kost het schrijven moeite?_ „Nee, dat gaat soms echt vanzelf. Er komen regelmatig mensen in boeken voor die ik van tevoren helemaal niet heb bedacht. In het laatste Duiventilboek ook. Betsie botst op de trap tegen iemand aan. Die jongen was er ineens en werd vervolgens heel belangrijk in dat verhaal. Schrijven voelt alsof ik iemands haar aan het invlechten ben. Ik heb een summiere verhaallijn in mijn hoofd en daar komt telkens weer een stukje bij. Aan het einde lopen alle lijnen samen en kan de strik erin.” :::author_streamer 4::: ## _U heeft nog geen idee voor een nieuw verhaal. Wat zou u weer op gang helpen?_ Haar man, met een knipoog: „Met een bootje door Giethoorn varen.” Ronhaar: „Mijn fantasie stimuleren. Annie M.G. Schmidt zei eens: „Af en toe moet ik mijn hoofd in de struiken stoppen en horen welke verhalen er hangen.” Die uitspraak begrijp ik echt. De verhalen zijn er al, je hoeft ze alleen nog maar op te schrijven. Soms komt de fantasie op gang door iets wat je zelf hebt meegemaakt, soms door iets wat je leest, hoort of ziet. Ik kan bijvoorbeeld in de winkel een blik onderscheppen die iemand een ander toewerpt en dan weet ik: daar is mijn verhaal.” ## _Waarom koos u ervoor om onder uw meisjesnaam Ronhaar te schrijven?_ Hij: „Ronhaar is een mooiere naam dan Damminga, vind ik. Meer een schrijversnaam.” Zij: „Ja? Dat heeft voor mij niet meegespeeld. Ik deed het meer om mezelf een beetje te kunnen verstoppen. Mensen denken vaak dat je over je eigen leven schrijft. Maar het merendeel van mijn verhalen berust op fantasie.” ## _U schrijft al 27 jaar. Is er in die tijd niet veel veranderd voor tieners?_ „Absoluut. Maar menselijke gevoelens blijven altijd hetzelfde. Ik vind het wel echt een compliment dat de meisjes van nu nog steeds mijn boeken lezen. Blijkbaar vinden ze er nog steeds iets leuk aan.” ## _Als er weer iets nieuws van u op de markt komt, wordt het dan opnieuw een Duiventilboek? Een roman voor volwassenen? Of een totaal nieuwe serie?_ „Ik heb geen voorkeur. De eerste honderd bladzijden voor een roman zijn al af, maar daar kan ik al een tijdje niet mee verder. Het kan dus ook zijn dat er nog een Duiventilboek tussendoor komt fietsen. Want een nieuw deel voor de Duiventilserie schrijven is fijn, en gaat me heel natuurlijk af. Bovendien ben ik, net als de lezers, benieuwd hoe het nu verder gaat met het gezin Van Til.” :::kader 1:::

Gerda Ronhaar heeft een hoofd vol verhalen

Wat vond je van dit artikel?

Lees meer

„Ik wil graag nog eens een kinderbijbel maken”

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Gerda Ronhaar heeft een hoofd vol verhalen

Wat vond je van dit artikel?

Lees meer

„Ik wil graag nog eens een kinderbijbel maken”

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram