Herinneringen aan Willem Hendrik Zwart

Een van hen is Willem Hendrik Zwart. Op 26 mei is het een eeuw geleden dat hij in Zaandam het levenslicht zag. Hij was er een van de dertien van het echtpaar Jan en Catharina Zwart. Na zijn opleiding aan de conservatoria van Amsterdam en Utrecht kreeg hij de functie van organist van de Grote kerk te Coevorden en de Sionskerk te Groningen. Laatstgenoemd bedehuis fungeert inmiddels als moskee. In 1954 werd Willem Hendrik benoemd tot organist van de Bovenkerk te Kampen, maar drie jaar daarna zijn werd de kerk gesloten vanwege een grootscheepse restauratie. Jarenlang moest hij de gemeentezang begeleiden op een eenvoudig orgeltje in de aula van de Gereformeerde Theologische Hogeschool. Pas bij de heropening van de Bovenkerk in 1966 kon hij gedeeltelijk het Hinzorgel bespelen. Het grootste gedeelte was nog in restauratie. Pas toen Zwart een halve eeuw oud was, kon hij echt los op het orgel. Dat heeft hij gedaan met verve. Tot aan zijn overlijden in 1997. Naast organist, dirigent componist en muziekleraar was hij orgeladviseur, o.a. van zijn ‘eigen’ instrument. Ook een orgel waarbij hij betrokken was, behelst het instrument dat boven ‘mijn’ klankbord staat in Elspeet. In 1989 werd daar door de firma Hendriksen en Reitsma uit het naburige Nunspeet onder Zwarts supervisie een nieuw orgel gebouwd. Ik meende altijd dat er een nieuw orgel in een oude kas was geplaatst. Toen ik dat jaren geleden eens stond te verkondigen, was er een werknemer van die orgelfabrikant aanwezig. Hij wilde mij niet openlijk te schande maken maar vertelde me tussen vier ogen dat de kas splinternieuw was, een kopie van het oude. >„Meneer Zwart, zo langzaam als wij zingen, heeft u nog nooit gehoord” In een interview dat Jan van ’t Hul 1993 publiceerde in het boek ”Op de orgelbank” vertelt Zwart over de uitzendingsdienst van ds. Tj. de Jong naar Zimbabwe op 21 mei 1977: „Ik heb hier op zaterdagmiddag eens een zendingsdienst gespeeld, een dienst van drie tot halfzeven. Tj. De Jong werd uitgezonden naar het zendingsveld. Ik zal het nooit vergeten. Man, man, wat langzaam, ik wist niet wat me overkwam; ze hadden me ervoor gewaarschuwd. Het organiserend comité heeft me vooraf wel een keer of tien gebeld: „Meneer Zwart, wij zingen heel langzaam, hoor!” Ik zei: „Meneer, dat komt in orde.” Twee dagen later: „Meneer Zwart, wij zingen echt veel langzamer dan u denkt.” Ik zei: „Meneer, dat komt allemaal dik voor elkaar.” Drie dagen later: „Meneer Zwart, zo langzaam als wij zingen, heeft u nog nooit gehoord.” En het was ook langzaam die zaterdagmiddag, maar er werd wel gezongen. Zo’n Bovenkerk zongen ze mudvol, uit volle borst, uit beleving. Ja, ik vond dat toch indrukwekkend.” Inderdaad, het was een indrukwekkend gebeuren. Ik weet er alles van, want ik was erbij. De preek en toespraken zijn in boekvorm verschenen. Daarin lezen we dat blijkens het dankwoord ook de bevestigde predikant van het orgelspel genoot: „Het is een moeilijke zaak, want wie moet er bedankt worden? De koster, die de zaken zo goed geregeld heeft? Dank zeggen aan de organist vanwege de stichtelijke wijze waarop hij het gezang der gemeente begeleid heeft?” Of er een opname van die dienst is gemaakt is me onbekend. Mocht deze er zijn, dan houd ik me aanbevolen. Om bijna vijftig jaar later nog eens na te genieten van het spel van Willem Hendrik Zwart. _Ds. M. van Kooten, Elspeet_

Herinneringen aan Willem Hendrik Zwart

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Herinneringen aan Willem Hendrik Zwart

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram