Wanneer ik de afdeling op loop. hoor ik kinderstemmetjes. Er word gelachen, gespeeld. Er is op onze afdeling een speciaal kinderhoekje waar kinderen kunnen spelen.
De meeste patiënten genieten van de kinderstemmetjes op de gang. Ze geven nog kleur aan het leven. Het uitzichtloze lijden dat veel mensen ervaren, is voor even vergeten.
Kinderen op de afdeling: vaak is het ook confronterend. Papa of mama is ziek en ligt opgenomen. Hoe betrek je een kind in het ziekzijn van een ouder? Hoe vertel je dat papa of mama gaat sterven? Moet je het een kind wel vertellen? Vragen waar geen pasklaar antwoord op te vinden is, of toch wel?
Ik denk terug aan de dagen voor Pasen, twee jaar geleden. Pieter belt, zijn infuuspomp piept. Terwijl ik naar binnen loop, hoor ik dat hij aan het bellen is met thuis. Zo zachtjes mogelijk probeer ik mijn werk te doen. Pieter heeft een aantal dagen terug gehoord dat hij snel zal komen te overlijden. Pieter heeft nog twee jonge jongetjes van twee en vijf jaar.
Pieter vertelt dat papa naar huis komt en dat waar er nu een bank staat er een bed zal komen waar papa op gaat slapen. Het jongetje van vijf vraagt of hij dan samen met papa daarop mag slapen. Pieter vertelt verder: papa gaat op dat bed slapen en dan komt er een keer een morgen dat papa niet meer wakker wordt, dan blijft papa altijd slapen.
Ik voel een brok in mijn keel. Hoe zal het jongetje reageren? Het antwoord van het vijfjarige jongetje laat zien dat we als volwassenen soms zo kunnen piekeren over hoe een kind ergens mee omgaat. „Maar papa, mag ik u dan nog een kusje geven?” Eigenlijk luistert hij niet eens meer naar het antwoord en gaat weer rustig spelen met zijn treinbaan. Ik zie een opluchting op het gezicht van Pieter, er rolt een traan over zijn gezicht. Heel zachtjes fluistert hij: „Was ik nog maar een beetje een kind.” Wat een verhaal schuilt er achter deze woorden.
Wanneer vertel je een kind dat papa of mama gaat sterven? Op het moment dat papa of mama het zelf hoort, aldus Manu Keirse. Kinderen voelen aan dat er iets gebeurt, dat er verdriet is.
Als ouder behoor je vier sleutels te hebben:
1: Luisteren. Datgene waar we als volwassen moeite mee hebben.
2: Correcte informatie geven. Kinderen fantaseren over de dingen die hen niet worden verteld.
3: Met warmte en genegenheid omringen. Verdriet kan kilte met zich meebrengen, kinderen zullen dit als herinnering houden.
4: Herinnering levendig bewaren. Spreek met het kind over de geliefde die verloren is, laat de herinneringen voortleven in het hart.
De basis van verlies en rouwverwerking wordt in de jeugd van het kind gelegd.
