Met zijn boek over de verkiezing hoopt ds. P.J. de Raaf knopen te ontbinden

In de zomer van 2024 was in de gereformeerde gemeente van Boskoop zondag 21 van de Heidelbergse Catechismus het onderwerp van de prediking in de middagdienst. De zondag die spreekt over de heilige, algemene christelijke kerk, tot het eeuwige leven uitverkoren. De vele vragen bij jong en oud over de uitverkiezing deed ds. P.J. de Raaf besluiten de behandeling van de catechismus te onderbreken voor een serie preken over het eerste hoofdstuk van de Dordtse Leerregels. ## _Hoe ervoer de gemeente die onderbreking?_ „Het was niet de eerste keer. Na zondag 3 heb ik de paragrafen over de wedergeboorte in hoofdstuk 3/4 van de Dordtse Leerregels bepreekt. Daar kreeg ik positieve reacties op. Het is ook niet zo vreemd als we beseffen dat de Dordtse Leerregels moeten worden gezien als een nadere uitleg van een onderwerp dat de catechismus niet zelfstandig en uitgebreid bespreekt. Je kunt ze ook een keer in z’n totaliteit behandelen, maar dat vraagt veel van de hoorders. Niet alleen door het onbekende, maar ook omdat er door de opbouw van de hoofdstukken nogal wat overlap is. Daarom kies ik liever voor de behandeling ervan in korte stukken.” ## _Is de verkiezing in uw eigen leven een struikelblok geweest?_ „Nee. Dat heeft te maken met de geestelijke sfeer waarin ik ben opgevoed. Mijn ouders en grootouders benadrukten dat bekering en geloof niet alleen nodig, maar ook mogelijk zijn. Toen de Heere in mijn leven begon te werken, moest ik echter wel leren dat ik geen nette, betrokken jongen was, maar een zondaar. Al mijn pogingen tot zelfverbetering en een leven voor de Heere liepen spaak. Het werd een wonder voor me dat God de bron is van de zaligheid: in de verkiezing tot en het verdienen en toepassen ervan. Dat wonder is in de loop van mijn leven alleen maar groter geworden.” ## _De verkiezing is voor u meer een bron van lofprijzing dan voor vragen?_ „Ja, want daarin ligt de mogelijkheid en de vastheid van zalig worden. Vandaar de titel die ik aan het boek gaf. Er is een geopende deur, bij de Heere vandaan.” ## _Is daarmee álles gezegd, of houdt Gods soevereiniteit iets van een geheimenis?_ „Zeker, wij kunnen de verkiezing nooit doorgronden, maar ik kom nergens in de Bijbel tegen dat Gods soevereiniteit een blokkade is voor de mogelijkheid van zalig worden. Zijn vrijmacht staat Zijn gewilligheid tot zaligen absoluut niet in de weg. Bij de Heere zijn die één, al kan ik dat niet begrijpen. Wel weet ik zeker dat Hij het meent als Hij zegt: „Wendt u naar Mij toe en wordt behouden.” De soevereine God is betrouwbaar in wat Hij zegt.” :::author_streamer 1::: ## _De gereformeerde gezindte belijdt de verkiezing, maar wordt er voldoende over gesproken?_ „Ik vind het moeilijk om met vier jaar ervaring als predikant wat te vinden van de gereformeerde gezindte in haar geheel, dus ik houd het liever bij mezelf. In mijn preken viel best weleens het woord verkiezing en verkorenen, maar het was voor het eerst dat ik er zo uitvoerig over preekte. Toen werd me nog duidelijker dat in het leerstuk van de verkiezing de hartslag van de genade klopt.” :::inline_image 1::: ## _Hoe verklaart u de terughoudendheid in het preken erover?_ „Een deel van de hoorders vindt dat je daarmee lijdelijkheid bevordert. Dat is naar mijn mening een onterecht en on-Bijbels verwijt. Ik vind het wel moeilijk als ik merk dat mensen door het spreken over de verkiezing in geestelijke nood komen. Dat was mede een reden om deze serie preken te houden, in de hoop dat knopen ontbonden zouden worden. Het heeft me verwonderd dat de Heere ze daarvoor inderdaad heeft gebruikt. Sommige gemeenteleden die hun hele leven met de verkiezing tobden, gingen zien dat de verkiezende God ook de God is Die roept en zalig maakt. Het was voor mij een bevestiging dat het goed is om aandacht te besteden aan de verkiezing. Niet alleen met het oog op de hoorders, maar ook voor de Heere. Een belangrijk doel van de prediking is toch ook de verheerlijking van Zijn Naam. Vooral in het eerste hoofdstuk van de Dordtse Leerregels worden Zijn eigenschappen zó geprezen. Het preken daarover gaf me veel vreugde.” ## _Hoe beoordeelt u de kritiek van Kohlbrugge dat door de sterke focus op de verkiezing in dit belijdenisgeschrift de rechtvaardiging door het geloof onder druk komt te staan?_ „Vanuit zijn levensweg kan ik deze kritiek plaatsen. Zelf ben ik van mening dat je de Dordtse Leerregels niet moet overvragen. Het is geen compleet belijdenisgeschrift, maar een reactie op vijf punten die door de remonstranten werden aangedragen. Deze historische context is bepalend geweest voor de insteek. Overigens heeft de rechtvaardiging door het geloof wel degelijk een plek in de Dordtse Leerregels, zij het niet expliciet.” ## _Tot alle mensen die de toevlucht tot Hem namen, zei Jezus dat hun geloof hen had behouden. Wat heeft dat te zeggen?_ „Dat je de zaken die de Schrift bij elkaar houdt, niet van elkaar los moet maken. Je kunt zo de nadruk leggen op de verkiezing en de vastheid van Gods raad, dat mensen gaan denken dat er met verkorenen niets meer hoeft te gebeuren. In God ligt alles al vast, ook de toerekening van de gerechtigheid van Christus. Dan misken je dat we kinderen des toorns zijn, zolang we niet met Christus zijn verenigd. Achter die vereniging ligt de verkiezing tot zaligheid en de trekking door de Heilige Geest, maar dat gaat niet buiten je om. Er gebeúrt wat in je leven. De Dordtse Leerregels zeggen dat in hoofdstuk 3/4 paragraaf 12. De zondaar, door de genade die hij ontvangen heeft, gelooft en bekeert zich. Hij krijgt berouw, gaat zijn zonden belijden, hongert en dorst naar de gerechtigheid en vlucht tot Christus. Het geloof is het instrument waardoor de genade van Christus daadwerkelijk je deel wordt.” ## _Is het in het licht van de verkiezing van eeuwigheid terecht dat door een aantal theologen ook wordt gesproken over een rechtvaardiging van eeuwigheid?_ „Daarover is in de loop der eeuwen veel strijd geweest. Paulus zegt in zijn brief aan de gemeente van Efeze dat Gods kinderen in Christus zijn uitverkoren. Voordat ik bestond, voordat ik zondigde, voordat ik tot inkeer kwam, voordat ik Christus nodig kreeg, was mijn naam al aan de Zaligmaker verbonden in Gods hart. Dat mag je van mij best een rechtvaardiging van eeuwigheid noemen, als je maar vasthoudt dat ook zij die in Christus verkoren zijn, worden geboren als kinderen van Adam en dus onder Gods toorn liggen, totdat zij daadwerkelijk tot Christus komen. Ze worden als goddelozen gerechtvaardigd.” :::author_streamer 2::: ## _Wat betekent het voor het denken over de verkiezing van eeuwigheid dat er bij God geen tijd is?_ „Dat we wat voorzichtig moeten zijn met allerlei uitspraken over de volgorde van Gods besluiten. Die zijn in Hem één.” ## _Hoe beoordeelt u het spreken van de Dordtse Leerregels over de verwerping?_ „Ze doen dat met grote voorzichtigheid. Als je de acta leest, proef je hoezeer men heeft geworsteld met dit thema, zowel dogmatisch als pastoraal. Hoe geven we er op de goede wijze woorden aan, om de soevereiniteit van God te handhaven, maar niet de indruk te wekken dat er bij Hem willekeur is? Ze benoemen de verwerping als een laten in de verloren toestand die de mens zelf verkozen heeft. In het Besluit van de Dordtse Leerregels worden predikanten gewaarschuwd in hun spreken de grenzen van de Schrift niet over te gaan en te spreken tot troost van verslagen harten.” ## _U schrijft dat het in Gods besluit niet alleen gaat om de eindbestemming, maar ook en vooral over de weg ernaartoe._ „Ja, dat trof me bij de voorbereiding van deze preken. Veel mensen denken dat het bij de verkiezing gaat om de vraag of je later naar de hemel gaat of naar de hel moet. In de Dordtse Leerregels staat nadrukkelijk dat God verkozen heeft tot de zaligheid én tot de weg der zaligheid. Dat maakt de verkiezing heel actueel en concreet. Doe ik deze avond mijn Bijbel open of niet? Neem ik met betrokkenheid plaats onder de verkondiging van het Woord of blijf ik in mijn bed liggen? Aan het eindpunt gaat een weg vol beslissingen vooraf. En aan het eind van ons leven zal onze levensgeschiedenis helemaal overeenkomen met Gods besluit. We mogen met verwachting de Bijbel openen en naar de kerk gaan. Dat is de weg waarin de Heere zondaren tot Zich trekt en Zijn verkiezing verwerkelijkt.” ## _Wat heeft het te zeggen dat de apostel oproept onze roeping en verkiezing vast te maken?_ „Bezien van Gods kant gaat de verkiezing voorop, maar wij worden als eerste geconfronteerd met de roeping. Wie wil weten of hij verkoren is, moet die vastmaken. De roeping zoals die vanuit het Woord tot ons komt en zoals de Heilige Geest die krachtig maakt in je hart. Uit het feit dat je uit de zonde geroepen bent en gekomen tot de gemeenschap met Christus, blijkt dat je uitverkoren bent. Alleen bij Christus wordt de verkiezing helder.” ## _Hoe verklaart u dat er onder reformatorische christenen in Nederland zo veel heilsonzekerheid is?_ „Dat is een moeilijke vraag… In recente discussies is sterk gewezen op de prediking. Als predikanten moeten we onszelf eerlijk onderzoeken of we de oproep tot bekering en geloof en het aanbod van genade helder laten klinken, in lijn met de Schrift en de belijdenis. Toch is de prediking mijns inziens niet de enige oorzaak. De achtergrond van een gemeente en de volksaard in bepaalde streken spelen evenzeer mee. Ondanks een ruime, Bijbelse prediking kunnen lijdelijke opvattingen zeer hardnekkig zijn. Er is ook een andere kant. De hervormde ds. L. Vroegindeweij zei destijds al in zijn verklaring van de Dordtse Leerregels: „Vroeger noemden de remonstranten zich remonstrant; nu zeggen de remonstranten dat ze gereformeerd zijn.” Ook in de Gereformeerde Gemeenten kom ik veel remonstrantisme tegen. In de ene gemeente domineert de lijn van de lijdelijkheid, in de andere gemeente die van het remonstrantisme, er zijn ook gemeenten waar ze allebei aanwezig zijn. Dat vraagt te meer om een Bijbels evenwichtige prediking.” :::inline_image 2::: ## _Hoe waardeert u paragraaf 17, over de staat van jong gestorven kinderen?_ „Deze paragraaf staat tegen de historische achtergrond van de enorme kindersterfte in die tijd en het verwijt van de remonstranten dat hun bestrijders de jonggeboren kinderen van de moederborst afrukten en in de hel wierpen. Tegen dat venijnige verwijt hebben de Dordtse vaderen zich fel verzet. Ze beginnen ermee dat we vanuit het Woord moeten oordelen, niet op grond van wat een dominee of een kind van God voor een jong gestorven kind heeft gekregen. Het is zeker mogelijk dat de Heere getuigenis geeft van Zijn werk, maar bepalend is wat Hij Zelf ons leert. In de eerste plaats zegt Hij dat we als zondaren zondige kinderen krijgen. Als het goed is, weegt dat vanaf het moment dat we een kindje verwachten. In de tweede plaats leert de Schrift ons dat de zaligheid zich ook uitstrekt tot kinderen. Denk aan de bekende bewijstekst: „Laat de kinderen tot Mij komen.” Het ging om zuigelingen, die nog gedragen moesten worden. Aan hen die leven onder de bediening van het verbond, belooft de Heere: „Ik ben uw God en de God van uw zaad.” De Dordtse Leerregels zeggen niet dat alle verbondskinderen die in het jeugd sterven automatisch behouden zijn. Ze zeggen wel dat godzalige ouders niet hoeven te twijfelen aan de zaligheid van hun kinderen.” ## _Uw vrouw en u verloren recent een zoontje na 19 weken zwangerschap. Hoe beleefde u dat?_ „Het geeft nog steeds een gevoel van verdriet en leegte. Aan de andere kant schonk de Heere echt kracht om te dragen. In de eerste doopdienst daarna was er onder de dopelingen een jongetje met de naam die wij aan ons zoontje hadden gegeven. Dat was intensief, maar ik werd erg geraakt door het dankgebed. „Wij danken U dat Gij ons en onze kinderen…” Toen ging Gods genade schitteren en was er diepe verwondering. Als vader heb ik zelfs Gods beloften verzondigd, maar Hij bewaart als de verkiezende God de trouw aan Zijn verbond. Ik zag de inhoud van paragraaf 17 bevestigd.” :::author_streamer 3::: ## _Ziet u de verkiezing als het centrale thema van de Schrift?_ „In die zin dat Genesis 1 tot Openbaring 22 ons leert dat God de bron van de zaligheid is. Hij zocht Adam op, Hij zocht Abram op, Hij bleef trouw aan Israël ondanks alle afval, Hij zond Zijn Zoon, Hij bouwt Zijn kerk. In Openbaring 22 is er niemand die zingt over zijn geloof en zijn keuze. De lofzang betreft alleen de Drie-enige God. Zijn welbehagen is de bron van alle dank en aanbidding.” _N.a.v. “Een geopende deur. De Dordtse Leerregels over de verkiezing”, door ds. P.J. de Raaf; uitg. Den Hertog; 176 blz., prijs € 17,90_

Met zijn boek over de verkiezing hoopt ds. P.J. de Raaf knopen te ontbinden

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Met zijn boek over de verkiezing hoopt ds. P.J. de Raaf knopen te ontbinden

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram