Mijn vrouw zegt dat ik narcist ben. Wat nu?

Een narcistische persoonlijkheidsstoornis houdt in dat iemand ervan overtuigd is speciaal en uniek te zijn en fantaseert over successen en macht. Dat uit zich in jaloers gedrag en het verlangen naar buitensporige bewondering. Iemand met narcisme denkt bijzondere rechten te hebben en verwacht een speciale behandeling. Krijgt hij die niet, dan kan de persoon gekrenkt reageren. Voor iemand met narcisme is het moeilijk om intieme relaties te onderhouden. Zich inleven in anderen of rekening met hen houden, is moeilijk. Bij controleverlies kan grote woede of hevige depressie ontstaan. Het is niet verwonderlijk dat de omgeving van iemand met narcisme geraakt wordt door het narcistische gedrag van hun partner, vader, familielid of collega. ## Patronen Narcisme is in feite ongezonde zelfliefde. Met een gezonde dosis zelfacceptatie is niets mis. In zekere zin zou je kunnen zeggen dat ieder mens een scheutje narcisme in zich heeft. Een therapeut noemde eens de puberteit „een narcistische periode waar iedere tiener doorheen gaat.” Bij een gezonde ontwikkeling ontstaat er gaandeweg balans tussen geven om jezelf en geven om de ander. Dan ontstaat er een volwassen identiteit vanwaaruit stabiele en wederkerige relaties kunnen worden aangegaan. Bij iemand met persoonlijkheidsproblematiek is dat proces ernstig verstoord. Onder narcistisch gedrag ligt een heel onzeker zelfbeeld dat overschreeuwd wordt. Narcistisch gedrag ontstaat als overlevingsmechanismen (bijvoorbeeld door het opgroeien in een onveilig gezin) diepgewortelde patronen worden. ## Verstikkend In relationeel opzicht kan iemand met narcisme veel schade veroorzaken. Het is goed dat er aandacht is voor dat leed. Mensen die samenleven met iemand die narcistisch gedrag vertoont, raken daarin verstrikt en verstikt. Het is van groot belang dat zij zich in hun omgeving gehoord voelen. Familie, hulpverlening en de kerk kunnen veel betekenen om de situatie leefbaar te houden of weer leefbaar te krijgen. En soms moet eerlijk worden geconstateerd dat het te onveilig is om samen onder één dak te leven. Naast alle (terechte!) aandacht voor narcisme is er ook een andere kant, namelijk dat de diagnose narcisme aan slijtage onderhevig is. De grote(re) bekendheid van narcisme brengt met zich mee dat velen na het raadplegen van enkele internetsites ervan overtuigd zijn getrouwd te zijn met iemand met narcisme. Soms is dat terecht. Maar vaak gaat deze Google-diagnostiek veel te kort door de bocht. Het gevolg is dan: verwijten en verwijdering, terwijl het nog maar de vraag is of het etiket narcisme in dit geval recht doet aan de werkelijkheid. Het is heel goed om te bedenken dat relatieproblemen dikwijls de slechte kanten in iemand naar boven halen. Iemand die zich niet gehoord voelt, die ervaart dat ‘de verbinding verbroken is’, zal vandaaruit reageren naar zijn man of vrouw. Er ontstaat een ketting van actie en reactie, waarbij partners elkaar gedrag laten zien dat zeker narcistisch aandoet, maar het niet hoeft te zijn. De uitweg ligt dan niet in de diagnose van een persoonlijkheidsstoornis, maar in het werken aan verbinding in de relatie. ## Verwijdering In de praktijk van de hulpverlening ontmoet ik geregeld mannen die klagen: ,,Mijn vrouw zegt dat ik narcist ben”. Die bewoording is natuurlijk niet terecht, want je bént nooit je diagnose. Je kunt wel narcistisch gedrag vertonen, of een narcistische persoonlijkheidsstoornis hebben. Nu is er altijd wel een hulpverlener die plechtig wil verklaren dat daarvan beslist geen sprake is. Dat lost alleen het probleem van de verwijdering in het huwelijk niet op. Het is daarom niet helpend om te verzanden in een welles-nietes-dynamiek over de diagnose narcisme. Het is al helemaal destructief om te gaan ‘terugslaan’ met de diagnose die je vrouw zou hebben. Dat vergroot de verwijdering in het huwelijk alleen maar. Als je vrouw je het verwijt maakt van narcisme, is er alle reden om in elk geval haar boodschap heel serieus te nemen. Narcisme betekent: ongezond bezig zijn met jezelf, je eigen belangen, je eigen gevoelens. De tegenhanger van narcisme is: liefde. Gevende liefde. Paulus zegt in 1 Korinthe 13, het hoofdstuk van de liefde: De liefde zoekt zichzelve niet. Dat is het tegenovergestelde van narcisme. De Heere Jezus zegt in Mattheüs 11: Leert van Mij dat Ik zachtmoedig ben en nederig van hart. Een vrouw die haar man verwijt dat hij narcisme heeft, zegt daarmee: ,,Van die zachtmoedigheid en nederigheid zie ik bij jou helemaal niets van terug. Ik voel me door jou niet gezien, ik heb het gevoel dat mijn belangen niet meetellen. Je hebt geen oog voor mijn gevoelens en voor die van onze kinderen. Het gaat altijd over jou, wij tellen niet mee. Ik voel me door jou niet geliefd”. Achter het verwijt van narcisme zit pijn, maar ook verlangen. Het verlangen naar echt contact, naar ruimte, naar echte liefde. Als je vrouw je verwijt narcist te zijn, laat haar dan merken dat je haar signaal heel serieus neemt. Steek de hand in eigen boezem. Kijk in de spiegel die ze je voorhoudt. Wees niet eigenwijs door hulpverlening af te wijzen, maar ga aan de slag met jezelf en met eventuele destructieve patronen in je leven. Nee, niet iedereen die het verwijt krijgt narcisme te hebben, heeft dat ook daadwerkelijk. Maar zo’n verwijt is een signaal. Een signaal dat alle aandacht verdient. _Erik-Jan Verbruggen is psychosociaal hulpverlener en mediator bij De Vluchtheuvel en pastoraal werker in de gereformeerde gemeente te Dordrecht._

Mijn vrouw zegt dat ik narcist ben. Wat nu?

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Mijn vrouw zegt dat ik narcist ben. Wat nu?

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram