„Na de stilgeboorte van Joost is ons leven 180 graden veranderd”

Vier babyfoto’s hangen er aan de muur in de gang van hun vrijstaande woning. Wie de voordeur in- of uitgaat kan er bijna niet omheen. Ze laten zien wie hier, behalve vader Frank en moeder Jacoline, wonen: Julian, Jefta, Charlotte en Mark – inmiddels tien, acht, zes en drie jaar oud. Ertussen hangen nog twee lijstjes. In elk ervan zit de afdruk van een babyvoetje. Want Frank en Jacoline werden zes keer vader en moeder. Hun oudste kindje, Joost, stierf voor de geboorte, na een zwangerschap van veertig weken. Een jaar later werd blijdschap opnieuw veranderd in rouw. Na een zwangerschap van negentien weken overleed hun kleine Maurits. Het verdriet is immens. Toch mogen ze belijden dat God goed is. Daarvan getuigt de allergrootste lijst, in het midden. „Want de Heere is goed; Zijn goedertierenheid is in der eeuwigheid, en Zijn getrouwheid van geslacht tot geslacht”, staat erop. Psalm 100:5. De tekst die ook op het grafje van Joost en Maurits staat, en die veel voor het ouderpaar betekent. :::inline_image 1::: ## Extra lading Jacoline: „Onze eerste twee kinderen zijn levenloos geboren. Dat we zoiets twee keer meemaakten, is heftig en uitzonderlijk; dat merk ik ook aan reacties van anderen.” „We waren nog heel jong”, zegt Frank. „Jacoline was net 22 jaar toen, in 2013, Joost werd geboren. Inmiddels horen de gebeurtenissen zo bij ons leven, dat ze een soort van normaal zijn geworden. Maar als je terugkijkt, ga je steeds meer beseffen hoeveel invloed de stilgeboortes op ons leven hebben gehad. Na het overlijden van Joost zeiden mensen weleens tegen ons: „Jullie zijn nog zo jong…” Toen dacht ik: wat maakt dat uit? Nu zie ik dat de gebeurtenissen al vanaf heel jonge leeftijd ons leven stempelen. Alles wat daarna volgt, wat je daarna meemaakt, heeft extra lading. Jacoline en ik hebben allebei een opgewekt karakter. Toch is het alsof ik sinds het overlijden van onze kindjes een rugtas met stenen meezeul. Als je jong bent, heb je veel veerkracht. Maar als die gebroken wordt, merk je dat de rest van je leven.” Jacoline: „Een stilgeboorte heeft ook invloed op je huwelijk. We waren net getrouwd, dus dan moet je elkaar nog leren kennen. Maar al snel hadden we heel ingrijpende dingen meegemaakt, die je beiden moet verwerken.” De reden waarom hun kinderen stierven, weten Frank en Jacoline niet. „Er is onderzoek gedaan naar de doodsoorzaak van Joost en Maurits”, vertelt Frank. „In beide gevallen is er geen oorzaak gevonden.” „Dat is aan de ene kant fijn”, vindt Jacoline, „want het betekent dat er medisch gezien niets met je aan de hand is. Aan de andere kant voelt het onbevredigend.” :::author_streamer 1::: ### _Kunnen jullie me meenemen naar de tijd rondom de geboorte van Joost?_ Jacoline: „Joost is op 3 januari 2013 geboren. Ik had een voorspoedige zwangerschap en voelde me prima. Alles verliep zoals je het hoopt en verwacht. In de laatste weken van 2012 hadden we gezellige dagen, met veel familie om ons heen. Iedereen keek uit naar de geboorte van de baby. Op 27 december was ik uitgerekend, dus ik liep op een gegeven moment overtijd. Ik was echt aan het wachten tot het kindje eindelijk zou komen. Mensen in de kerk vroegen: „Loop je nu nog?” Alles was heel verwachtingsvol. Toen werd het 2 januari. Die dag voelde ik het kindje minder bewegen. Ik ben gaan googelen, en las iets over levenloos geboren kinderen. Dat moet ik helemaal niet gaan opzoeken, dacht ik nog. Later die dag heb ik de verloskundige gebeld; ik had er toch een onbehaaglijk gevoel over. In de praktijk werd een echo gemaakt. Die was heel duidelijk. Het kindje bewoog niet, het beeld was heel stil. „Het kindje doet het niet meer…” zei de verloskundige met een zucht, heel liefdevol. Het beeld dat we zagen, was zo anders dan met de twintigwekenecho. Het was echt levenloos. We moesten naar het ziekenhuis, waar officieel werd vastgesteld dat Joost gestorven was. De volgende dag ben ik ingeleid. Na de bevalling van Joost waren we weer met zijn tweeën. Uiterlijk was ons leven nog steeds hetzelfde. Toch was het 180 graden veranderd.” :::inline_image 2::: ### _Wat ging er die 2 januari door jullie heen?_ Frank: „Je bent gewoon verdoofd.” Jacoline: „Ineens zit je in een heel andere wereld dan je verwacht. We hadden er nooit aan gedacht dat dit zou kunnen gebeuren. Tijdens de zwangerschap denk je vooral: als het kindje maar gezond is. Ik weet nog dat Frank, die een eigen bedrijf heeft, onderweg naar het ziekenhuis zijn compagnon belde. Die zei: „Dus nu moet Jacoline bevallen van een levenloos kind…” Toen drong tot me door wat er aan de hand was.” „Joost was ons eerste kindje, dus we hadden geen flauw idee van wat ons te wachten stond”, zegt Frank. „In het ziekenhuis en door de verloskundige zijn we goed begeleid. We hebben een vaste gynaecoloog gekregen, ook in de zwangerschappen daarna. Zij is heel speciaal voor ons. Wel werd er in die tijd anders met stilgeboortes omgegaan dan nu. Tegenwoordig is er meer begeleiding, en komt er vaak een herinneringsfotograaf, die op een mooie manier foto’s van het kindje maakt. Ook aan ons werd in het ziekenhuis gevraagd of we door zo iemand foto’s wilden laten maken. Wij dachten toen: nee, niet nog meer mensen aan het bed… Er zijn wel opnames gemaakt door de ziekenhuisfotograaf, maar die zijn heel klinisch, die laat je niet aan anderen zien. En een zus van Jacoline heeft wat foto’s genomen. Achteraf gezien hadden we hier meer begeleiding in willen hebben. Hadden we maar wat meer tijd gehad toen we hierover moesten beslissen, denken we nu. En: was er maar iemand geweest die ons hierin bij de hand had genomen. Want wij beseften toen niet hoe belangrijk zulke foto’s zijn. Met de kennis van nu vinden we het heel, heel jammer dat we destijds geen herinneringsfotograaf hebben laten komen.” De herinneringen díé er zijn, koesteren Frank en Jacoline. De foto’s die er wél zijn. De afdruk van het babyvoetje. Ze hebben ook een rood herinneringsboekje. Frank pakt het erbij. Er staat een afdruk in van een klein handje. Op een pagina erna is een lokje donker haar te zien. Een kostbare schat. :::author_streamer 2::: ## Complex Ook in het algemeen staat het thema stilgeboorte tegenwoordig meer op de kaart dan dertien jaar geleden, signaleert Frank. „Er is meer bekend over wat een stilgeboorte met ouders doet. De laatste tijd is daar veel over geschreven op sociale media, in kranten en bladen. Rouw bij stilgeboorte is complex, ook voor de mensen om je heen. Er zijn er geen herinneringen. Je hebt je zoon of dochter niet leren kennen.” Jacoline: „Je kunt niet terugdenken aan een lach of een kleur ogen. Je mist iemand die je niet hebt gekend, maar bij wie je wel verwachtingen had.” Frank: „Dit jaar zou Joost naar de middelbare school zijn gegaan.” Tegen z’n vrouw: „Pas kwamen er bij jou tranen…” Hij gaat verder: „Dat kwam doordat iemand vertelde over zijn tiener die voor het eerst naar het voortgezet onderwijs ging. Dan denk je bij jezelf: waarom heb ik eigenlijk verdriet? Dat heb je over wat er niet komt, over verwachtingen die niet uitkomen.” ## Erkenning In het bijzijn van naaste familie en een paar vrienden werd Joost in Ede begraven. „De begrafenisondernemer heeft ons in die periode heel fijn begeleid”, zegt Jacoline. „Hij kwam elke dag langs.” Frank: „Jacoline lag nog in het kraambed, toen ik het kistje met Joost erin moest ophalen. Dat stond in het mortuarium van het ziekenhuis. Ik had geen flauw idee van wat me te wachten stond. Gelukkig ging de begrafenisondernemer mee – hij voelde als een soort oudere broer. Alles verliep rustig en respectvol. Dat heeft me erg geholpen bij de verwerking.” Jacoline: „Het is een mooi kindje”, had een medewerker van het mortuarium gezegd. „Dat soort dingen doet je zo goed. Want je bent ook vader en moeder geworden.” „Het is belangrijk dat er erkenning is voor je kind”, vindt Frank. „Er zijn ook gesprekken geweest waarin ik het gevoel had dat ons kindje niet voor vol werd aangezien. Dat heb ik erg lastig gevonden.” :::inline_image 3::: ## Geen toeval „Achteraf gezien zijn we in geestelijk opzicht voorbereid op het sterven van Joost”, vertelt Frank. „In de tijd voordat hij stierf, werd ik sterk bepaald bij Psalm 100:5: „Want de Heere is goed; Zijn goedertierenheid is in der eeuwigheid, en Zijn getrouwheid van geslacht tot geslacht.”” Het is de tekst die ook in de gang hangt. „Ik besefte eerder al dat het, als we naar onszelf kijken, onmogelijk is om een kind op te voeden tot eer van God. Maar die tekst liet me zien dat we het als ouders ook niet zélf hoeven te doen. God werkt buiten ons om. Omdat deze Bijbeltekst me zo raakte, dacht ik dat ons kind later misschien in Gods Koninkrijk zou mogen dienen. Maar de tekst werd op een andere manier werkelijkheid, via een weg waaraan ik niet had gedacht. Toen Joost was gestorven, dacht ik: dít is het geweest. Na zijn overlijden ervoeren we beiden veel rust. Dat viel mensen op, ook in het ziekenhuis. De troost lag voor ons in het feit dat Gods Woord kracht deed. God sprak, ook in ons persoonlijke leven. Dat gaf veel rijkdom.” Jacoline: „Terwijl we ook echt verdriet hadden.” „De gebeurtenissen zijn geen toeval, dat beseften we beiden”, zegt Frank. „Het is goed wat God doet.” „Zo ervoer ik het ook”, zegt Jacoline. „Ik merkte bij mezelf een soort overgave aan Gods leiding. Tegelijk wist ik dat die niet van mezelf kon zijn, want het sterven van Joost was echt niet wat ik wilde.” :::author_streamer 3::: ## Kindergebedje Een jaar later verloren Frank en Jacoline opnieuw een kindje. „Toen heb ik veel strijd gehad”, zegt Frank. „Dit keer had ik geen tekst, geen versje, geen troost. Dat heb ik als heel moeilijk ervaren. In die periode lazen we met Jacolines ouders Psalm 43, waarin de dichter zegt dat hij de hele dag in het zwart gaat. Tegelijk bid hij om wijsheid en zegen en spreekt hij daarna ook goed over de Heere. Dat was voor mij een les. In het ziekenhuis troffen we dezelfde verpleegkundige als bij Joost. Ze zei: „Zo Frank, de vorige keer had je geloof; dat zul je nu wel kwijt zijn.” Toen kwam voor mij de eer van de Heere in het geding. Ik heb met haar Psalm 43 gelezen.” Met tranen in zijn ogen: „Toch bleef deze vraag hangen: waarom?” Jacoline: „Op geestelijk gebied kun je het in een nieuwe situatie niet doen met wat je eerder hebt meegemaakt. Opnieuw moesten we een kindje loslaten. Bij Joost voelde ik me eerst verdoofd en kwam er later rust. Bij Maurits was dat anders. Nadat de echo had uitgewezen dat hij niet meer leefde, zei ik: „Het is goed wat de Heere doet. Ik wist: God is nog steeds dezelfde.” Een ouderling die op bezoek kwam, zei het ook: „De God van vorig jaar is nog steeds dezelfde.” „Samen met de ouderling ben ik op de babykamer gaan kijken”, vertelt Frank. „Daar stond het mandje waar Maurits in lag.” Geëmotioneerd: „De tekst uit het bekende kindergebedje hadden we op de muur gezet: „Heere, houd ook deze nacht over mij getrouw de wacht…”” :::author_streamer 4::: Jacoline gaat verder. „„Je hebt het zelf op de muur gezet”, zei de ouderling: „De Heere is trouw. Maurits’ bestaan is niet voor niets geweest, ook al heeft hij maar negentien weken geleefd.”” Frank: „Ik heb geleerd dat ik moet vertrouwen op wat er staat in Gods Woord. Het gaat niet om bijzondere ervaringen.” „We zijn dankbaar voor de bevestiging vanuit de Bijbel die we bij Joost kregen”, zegt Jacoline, „maar daar hangen Gods trouw en genade niet vanaf.” :::inline_image 4::: ### _Het is wel onvoorstelbaar wat jullie hebben meegemaakt; twee keer…_ „Ja”, zegt Frank. „Als je er middenin zit, doe je je ding. Je overleeft. Pas was ik op kraambezoek bij een collega die ongeveer even oud is als wij tijdens Joosts geboorte. Op zo’n moment besef ik hoe zwaar het voor ons is geweest.” „Het is fijn dat we een goed sociaal vangnet hebben”, vindt Jacoline. „Dat viel zelfs het personeel van het ziekenhuis op. Op de dag van de begrafenis had een vriendin een pannetje soep voor de deur gezet. Vanuit de kerk kregen we stapels kaarten. Zo veel, dat de postbode zei: „Joh, wat is er bij jullie aan de hand?” Een vriend van ons maakt regelmatig het graf van Joost en Maurits schoon. Er zijn ook wel dingen gezegd die pijn deden. Toch beseften we meestal dat mensen het goed bedoelen.” „Voor buitenstaanders is een stilgeboorte een moeilijke situatie, het is lastig om je daarin in te leven”, zegt Frank. Jacoline: „Het is fijn als mensen op hun eigen manier meeleven. Een begripvolle blik in de kerk kan ook goeddoen. Ik heb ook een keer iemand bewust zien weglopen. Dat is echt vervelend. Ik snap het wel, maar zoiets doet pijn.” :::author_streamer 5::: ### _Na het overlijden van Maurits volgde de zwangerschap van Julian. Dat zal een spannende tijd geweest zijn._ „Het was geen fijne zwangerschap”, zegt Jacoline. „Hoewel ik genoot van het opnieuw voelen van leven, overheerste de spanning. Maar toen hij geboren was, was er extra veel blijdschap bij iedereen. „De zondag erna zette de organist, speciaal vanwege Julians geboorte, z’n voorspel in het teken van Psalm 105”, vertelt Frank. „Ik hoorde de blijdschap erin.” Jacoline: „De buren hadden zelfs de vlag uitgehangen. Ze vervolgt: „Juist in die periode besefte ik wat we eerder gemist hadden. Dat besef kostte ons ook de rest van het eerste jaar met Julian energie, hoewel de vreugde overheerste. Dit laat zien dat het verdriet niet weggaat als er een gezond kindje geboren wordt.” In de jaren erna kwamen er nog drie gezonde kinderen. „We waren druk met ons gezin”, zegt Jacoline. „De gevolgen van wat we in onze eerste huwelijksjaren meemaakten, merkten we pas na verloop van tijd. Bij mij ging het na tien jaar wringen. Ik was snel moe, had weinig energie. Op een gegeven moment vroeg ik me af waarom ik steeds zo vermoeid was, ook zonder dat daar een oorzaak voor was. Via de huisarts werd ik doorverwezen naar de praktijkondersteuner. Dat hielp wel wat, maar bij zo iemand ontbreekt toch de specifieke kennis van rouw bij stilgeboorte. Daarna ben ik bij Hannah Willemsen terechtgekomen. (Zie kader ”Andersom rouwen”, AF). Zij zei: „Je hebt steeds opnieuw een stukje rouw dat je moet leren kennen en waar je mee moet omgaan.” Denk aan momenten als: naar de middelbare school gaan, een rijbewijs halen, trouwen… Steeds ervaar je weer die leegte. Het traject van een paar maanden dat ik bij Hannah volgde, heeft me geholpen om alles te verwerken en dingen helder te krijgen.” :::inline_image 5::: ### _Jullie leven is 180 graden veranderd, vertelde Jacoline. Wat houdt dat in?_ „We zijn beiden minder energiek dan voorheen”, vertelt Frank. „Ik had altijd vreselijk veel energie, maar nu neem ik elke dag die rugtas met stenen mee door het leven.” Jacoline: „Die ervaar je altijd, bewust of onbewust.” „Je merkt dat je emotioneel een knauw hebt gehad”, zegt Frank. „Neem nu dit interview. Daar heb ik gemakkelijk ja op gezegd, maar toen ik net begon vertellen, merkte ik: wauw, dit roept veel stress op.” Toch zijn er ook positieve gevolgen. „Jacoline heeft weleens aan me gevraagd: zou je de Frank van ervoor willen zijn? Mijn antwoord was: Nee, eigenlijk niet. Vóór de gebeurtenissen was ik als Samuel die Gods stem niet kende en herkende. Het is een zegen dat ik het spreken van God nu mag ervaren, ook voor de kinderen. Als ik het overlijden van Joost en Maurits niet had meegemaakt, was ik waarschijnlijk opgegaan in het hier en nu.” Jacoline: „Je kunt in een prachtig huis wonen, maar als er verdriet is, zegt een huis je niet zo veel meer. Waarmee ik overigens niet wil beweren dat ik niet blij ben met ons plekje.” „We beseffen dat wij hier prachtig wonen en dat we het in materieel opzicht goed hebben”, zegt Frank. „Maar het heeft ons hart niet meer. Door alle ervaringen hebben we geleerd wat de kern van het leven is.” :::kader 1::: :::kader 2::: :::kader 3::: :::kader 4:::

„Na de stilgeboorte van Joost is ons leven 180 graden veranderd”

Wat vond je van dit artikel?

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

„Na de stilgeboorte van Joost is ons leven 180 graden veranderd”

Wat vond je van dit artikel?

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram