Passen en meten in de haven van Urk

Loom ligt de deken van warmte over het oude dorp en de haven van Urk. Er beweegt weinig. Geen wonder, want op deze eerste dag van juli stijgt het kwik tot tropische waarden. „,Mensen blijven thuis. Veel te heet op een bootje of in een camper”, zegt Jacob Pasterkamp (55). Hij is een van de drie havenmeesters van Urk. Zijn collega Teus Wemmers (49) voert in het Duits een gesprek per telefoon. De tweede collega, Barend Hakvoort (64), vaart met een bootje door de haven. „Hij is het kortst van ons drieën in dienst. Dus als het warm is, sturen we hem naar buiten”, lacht Pasterkamp. Het kantoor van de havenmeesters –met airco– biedt een van de fraaiste gezichten op Urk die er bestaan. Links de ingang van de haven met het historische plankier, recht voor het strand met daarachter het IJsselmeer en rechts zicht op het oude Urk, de zogenaamde Bult, met de vuurtoren als markant herkenningspunt. „De mooiste plek van Flevoland.” De havenmeesters delen dit ‘plaatje’ overigens met de bezoekers van het buitenterras van een restaurant dat een verdieping hoger ligt. Het trio havenmeesters is in dienst van de gemeente Urk, de eigenaar van de haven. Voor veel toeristen vormen de heren de eerste kennismaking met het dorp, het visitekaartje. Op hun werkkleding prijkt het wapen van Urk, een schelvis. Ze moeten binnenkort over op het nieuwe logo van de gemeente, een gestileerde U. ## Botters Ooit was de Zuiderzee het domein van 3000 houten botters. Een bord in de gemeentelijke visafslag herinnert eraan. Rond 1900 waren Urk en Volendam de grootste havens rond de Zuiderzee, met ieder 250 schepen. Nu resteert nog een enkele Urker botter in de historische Westhaven. De aanleg van de Afsluitdijk en de inpoldering van delen van de Zuiderzee betekende het einde van de visserij op Urk. Dacht men. Het voormalige eiland moest in de ogen van de Haagse politiek eigenlijk verdwijnen. Het plan om de nieuwe polder ”Urkerland” te noemen, ging van tafel. Dat de visserij van Urk niet is ingestort, wordt wel het ”Wonder van Urk” genoemd. De hardwerkende Urkers lieten zich namelijk niet indammen. Met steeds modernere vissersschepen werd de grotere Noordzee bevaren. Maar ook die tijd is voorbij. Urker vissers kunnen vanwege de diepgang van hun schepen niet meer in hun eigen haven komen. Vis wordt in Noordzeehavens gelost en per truck naar Urk vervoerd om daar te worden geveild. Er is nog een handjevol IJsselmeerkotters die voornamelijk paling en snoekbaars aanvoeren. ## Passanten De haven van Urk bestaat nu uit een recreatie- en een beroepshaven. Het vrijetijdsdeel telt negen steigers met 190 zogenaamde boxen voor schepen tot maximaal 15 meter en ongeveer 1000 meter vrije kade. Verder zijn er 20 camperplaatsen op het haventerrein en 350 gratis parkeerplaatsen. Graadmeter voor het toeristische seizoen, dat loopt van 1 mei tot 1 oktober, is het aantal passanten. In 2024 waren dat er ruim 10.000. Een passant kan per boot of met een camper de Urker haven aandoen. De teller voor het aantal campers kwam vorig jaar op 3700. Een camper mag maximaal drie nachten blijven staan. Stageld, 19 euro per nacht, wordt afgerekend via een QR-code. Daarvoor ontvangt de bezoeker stroom, water en wifi. Ook kwamen er in 2024 nog 370 charterschepen langs. Op een drukke zaterdag in de zomervakantie kunnen er zomaar 170 tot 200 bootjes de Urker haven binnenkomen met ongeveer 400 gasten aan boord om te overnachten. De varende passant betaalt 1,90 euro per strekkende meter van zijn boot plus toeristenbelasting en servicekosten voor gebruik van stroom, water, sanitair en het verwijderen van afval. Een schip van 15 meter met twee personen aan boord komt per nacht op bijna 35 euro. >De havenmeesters maken van alles mee: echtparen die elkaar van het dek vechten; lieden die met een wegenkaart het IJsselmeer opgaan; een Italiaan met een verminkte duim die geen woord Engels spreekt ## Sticker Havenmeester Teus Wemmers –in elk oor een gouden oorbel– stuurt het aluminium werkbootje van de Havendienst naar de Avalon, een cruiser uit Sneek. Aan boord twee dames en een heer. De lengte van het schip bedraagt 12 meter. „Een nachtje op Urk?” De Avalon mag 31 euro aftikken en krijgt van Wemmers een knalgele sticker, die zichtbaar aan de zijkant van het schip wordt bevestigd. Op zijn iPad verwerkt de havenmeester de betaling. Op een plattegrond kan hij precies zien wie er via de QR-code op de ligplaatsen heeft betaald en wie cash. En waar in de haven nog plek is. „Soms is het passen en meten.” De havenmeesters zijn zes dagen per week in dienst van 08.00 tot 19.00 uur. Op zondag is er geen controle. Wemmers tuft met zijn bootje ook even langs het voormalige cruiseschip ”Rotterdam”. Urk vangt al sinds maart 2022 Oekraïners op, op zogenoemde slaapschepen. Op de 80 meter lange ”Rotterdam” kunnen honderd Oekraïners verblijven. De vergunning voor de ligplaats van het slaapschip aan de Burgemeester J. Schipperkade loopt nog tot eind 2025. De kosten voor het huren van het schip worden vergoed door het Rijk. De ”Rotterdam” beperkt de havenmeesters in hun mogelijkheden, zegt Wemmers. „We kunnen er nog een binnenvaartschip achter leggen, maar dan is de kade vol.” :::photo_gallery 1::: ## Zijwind De Urker havenmeesters zijn van alle markten thuis. Moeiteloos helpen ze een Franse toerist naar een supermarkt, wijzen jonge Belgische bezoekers een plek waar ze wel mogen zwemmen („niet in de haven”) en helpen een groep Duitsers veilig aan de kant („die hadden nog nooit een boot gezien”). Het kan met een beetje windkracht in de Urker haven aardig spoken, weet Hakvoort. „Leg jij met sterke zijwind maar eens je bootje aan.” In januari 2018 raakte de nagebouwde Ark van Noach door de harde wind op drift en richtte een ravage aan. De havenmeesters maken van alles mee: echtparen die elkaar van het dek vechten; lieden die met een wegenkaart het IJsselmeer opgaan; een Italiaan met een verminkte duim die geen woord Engels spreekt. Wat het lastigste publiek is? In het havenkantoor kijken de drie havenmeesters elkaar glimlachend aan. „Urkers zelf.” Te hard varen (in de haven is maximaal 6 kilometer per uur toegestaan), geluidsoverlast en drankgebruik zijn de grootste knelpunten. Pasterkamp: „Er is hier een verhuurder van elektrische sloepen. Die moest 22 jongeren en tal van kratten bier in hun boot van het IJsselmeer afhalen, omdat de accu leeg was.” Pasterkamp zelf redde eens een Duitser van 90 jaar uit het water. „We werden gebeld vanaf het terras hierboven dat er iemand tussen wal en schip was gevallen. We hebben die man aan zijn broekriem uit het water moeten trekken. En weet je wat hij zei toen-ie op het droge was? „Mijn petje ligt nog in het water”.”

Passen en meten in de haven van Urk

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Passen en meten in de haven van Urk

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram