Piep, zei de muis in het gasthuis?

De mensen van CCR kwamen in actie en deden wat ze altijd al deden op een manier zoals ze nog nooit hadden gedaan: Ze zochten gastgezinnen die Oekraïners wilden herbergen in hun harten en huizen. En die vonden ze. Volop.

Ik verzamel hun verhalen. Verhalen van Oekraïners en hun gastgezinnen. Verhalen van lief en leed, van vreugde en verdriet. Genoeg stof tot schrijven.

Lekkerlands nauwe band met Oekraïne vindt zijn oorsprong enige jaren na de Tsjernobylramp in 1986. Oekraïense kinderen kwamen toen voor het eerst naar Nederland om van gezonde lucht te genieten. Met schoon bloed gingen ze twee maanden later weer naar huis.

De vele families die ooit hun kind aan Nederlanders toevertrouwden, moeten nu een bloederige oorlog zien te overleven. Voor sommigen van hen is het lijntje naar Nieuw-Lekkerland dan het kortst.

Tijdens een van de eerste oorlogsdagen ging de telefoon bij een bestuurslid van stichting CCR. De vraag was kort en duidelijk: Mogen mijn zoon en dochter bij jullie in huis? Het antwoord was even kort en duidelijk: Ja, dat mag. En zo kwamen broer en zus voor de tweede keer in dit gastgezin. De eerste keer omdat het kon, de tweede keer omdat het moest. Over de twaalf jarige Roman gaat dit verhaal.

Roman lijkt niet te aarden. Hij geeft zijn gastouders de indruk dat hij liever in Oekraïne was gebleven. Daar, en bij het beruchte Azov bataljon waar zijn vader in 2014 diende in de strijd om de Donbas, ligt zijn hart. Roman heeft geen zin in school, regels zijn er wel maar liever niet voor hem. Roman laat verbaal en non-verbaal merken dat hij zichzelf prima kan redden. Hij klaagt dat hij zich verveelt. En daar heeft hij een oplossing voor: “Geef me een rat die ik tam kan maken. Heb ik tenminste iets te doen.”

De heer des huizes -überhaupt geen fan van dierlijke medebewoners-  kijkt bedenkelijk. Een rat, zo’n enge gluiperd die over je pantoffels rent als je de krant leest? Dat gaat echt te ver. Na wat gesprekken over wel of geen huisdier wordt er een compromis gesloten. Roman mag een muis. Bijna hetzelfde als een rat, maar iets bescheidener. Lieflijker. Het vertederende vooruitzicht van een tevreden jongen met een donzig muisje in zijn handpalmen drijft de gastouders naar Marktplaats. Na wat mailwisselingen lijkt de muis dichterbij dan ooit. Tot de verkoper meedeelt dat ze nogal wat leeuwen en beren op de weg ziet, die onherroepelijk de dood van de muis tot gevolg zullen hebben. Een Oekraïner kan onmogelijk goed voor haar muis zorgen.

Gelukkig houdt de volgende verkoper er een andere gedachtegang op na. Als zij hoort voor welk doel haar muis mag dienen, biedt ze het diertje gratis aan.

De dag dat Roman de eigenaar van muis zal worden, is er een Amerikaanse verkoping voor Oekraïne op de school van een van de kinderen van het gastgezin. De Nederlandse broer en zus gaan erheen met de Oekraïense broer en zus in hun kielzog. Een vakantie aan de Zeeuwse kust, dure Nikes en taart zijn al geveild. Dan verschijnt er een kip op het toneel. “Die is voor mijn moeder, zij is dol op eieren!” denkt de Nederlandse zus. Al snel blijkt: Da’s pech, kip weg. Een haan volgt. Dat vindt mijn moeder vast ook leuk als een kip, gaat het door zus’ hoofd. Zus en haar huisgenoten bieden én overbieden. Jawel, de haan is voor hen! En zo komt Roman die een rat wilde en een muis zou krijgen, met een geveilde haan thuis. Het beest gaat mee op de fiets, met het veerpontje de rivier over en na wat tevergeefs gefladder wordt hij overgedragen aan moeder, die dol is op eieren. Iedereen is blij. En moeder zelf? Haar rest niets anders dan te veinzen een blij ei te zijn vanwege nog een gast in huis. Een mannelijke kip.

Tonja Versluis blogt over Oekraïners en hun verhalen. Dit is de eerste aflevering van haar blog.