Roelof Bisschop leert van Hellenbroek

De beoefening van de gereformeerde theologie steeg in de Nederlanden van de zeventiende eeuw tot grote hoogte. Tegelijk waren er tussen orthodoxe theologen verschillen die soms tot verhitte debatten leidden. Wat bond hen, wat scheidde hen en wat kunnen we van hen leren?

Ondanks zijn afscheid van het Parlement wordt Roelof Bisschop nog in beslag genomen door activiteiten die voortkomen uit zijn Haagse jaren. Als die zijn afgerond, wil hij aan de slag met de nieuwe taak die hij zich heeft gesteld. Het schrijven van een wetenschappelijke biografie over Abraham Hellenbroek.

Zijn liefde voor de Nederlandse gereformeerde theologen van de zeventiende en achttiende eeuw ontstond al vroeg. Het begon met interesse voor oude boeken. „Mijn opa had er nogal wat in de kast staan; rijp en groen. Hij had die geërfd van zijn vader. Ik heb mezelf het lezen van de oude druk aangeleerd.”

Tussen rijp zat ook groen?

„Ja. Naast boeken zoals ”Eigenschappen van het zaligmakend geloof” van Comrie bevatte het bibliotheekje ook ”Spiegel van den afval des Kristendoms” van Merpesius Tulp, een geheide ketter. Het lezen van die oude boeken begon bij mij uit historische interesse. Later zocht ik daarin het antwoord op geloofsvragen. Ze verrijkten niet alleen mijn kennis, maar boden ook geestelijk voedsel en wekten mijn kerkhistorische belangstelling. In dezelfde periode bloeide de interesse voor de Nadere Reformatie op. Mijn doctoraalscriptie was gewijd aan een paar figuren uit deze beweging, mijn proefschrift ging over het theocratische denken van een aantal oude schrijvers.”

Ging u zich ook in de Reformatie verdiepen?

„Jawel, maar minder intens. Wat mij in de Nadere Reformatie aanspreekt, zeker in de beginfase ervan, is het verlangen naar kerstening van de gehele samenleving. De Reformatie stelde de Bijbelse leer weer centraal, de Nadere Reformatie richtte zich meer op het leven. Later ebde de betrokkenheid op het publieke leven wat weg, al verdween het oorspronkelijke ideaal niet geheel. Vooral in biddagpreken klonk nog steeds de claim die Gods geboden niet alleen op het persoonlijke, maar ook op het maatschappelijke leven leggen.”

Lees het hele interview met Roelof Bisschop in Terdege (nr. 13, 12 maart 2024).

beeld: Niek Stam