Zoeken naar de juiste balans in de eerste gemeente

De pastorie van de hersteld hervormde gemeente van Hasselt, Rouveen, Zwolle en omstreken verrees aan de Oude Rijksweg in Rouveen. ”An Diek”, zeggen de dorpelingen. Vanbuiten doet de woning denken aan een Rouveense hoeve, binnen aan een royale nieuwbouwwoning. Het eerste wat gasten zien als ze de pastorie betreden, is de piano in de hal. Op de klep van het instrument staat een panfluit. Aan de wand hangt een foto van de vijf kinderen van het echtpaar. In de woonkamer valt het oog direct op het elektronisch orgel. Het zijn slechts drie van de rij instrumenten die predikantsvrouw Petra van de Beek (32) bespeelt. Vanaf haar jeugd heeft muziek een grote plaats in haar leven. Ze maakte er zelfs haar werk van. Eerst met haar muziekschool Petra Music en enkele kinderkoren, later als docente aan de Pieter Zandt scholengemeenschap in Kampen. Totdat ze de pastorie betrok, in augustus 2022. ## Accountancy Echtgenoot Rik (37) heeft nog iemand aan de telefoon. Als hij even later de woonkamer binnenkomt, gooit hij eerst een nieuw blok hout in de haard. Om het vuur brandend te houden. Na de middelbare school studeerde de jonge predikant fiscale accountancy, gevolgd door een masterstudie in controlling. Een aantal jaren was hij in loondienst bij een accountantskantoor. Toen hij theologie ging studeren, begon hij zijn eigen administratiekantoor. Naast de studie en zijn werk in de gemeenteraad voor de SGP. Petra gaf drie dagen muziek, naast een opleiding voor koordirectie. Ze wist wat haar toekomst zou worden. „In juni 2014 zijn we getrouwd, drie maanden later begon Rik met zijn studie in Amsterdam. Voor we een relatie kregen, wist ik al van zijn worsteling met het predikantschap”. :::author_streamer 1::: Hij wist de roeping lang te onderdrukken, met de gedachte dat hij ook in het bedrijfsleven tot zegen kon zijn. „Daar is recht niet altijd recht en krom niet altijd krom. Ik hield mezelf voor dat God meer gebaat was bij een integere accountant dan bij nóg een dominee. Diep vanbinnen ervoer ik dat het niet de weg van de Heere was. Dat kun je een tijdje volhouden, maar er komt een punt dat het zelfs je gebed blokkeert. Hoe kun je tot de Heere bidden als je consequent niet in Zijn wegen gaat. Op een dag zei ik: „Als het dan moet, zal ik het doen.” Met daarbij het gebed om een vrouw die me tot steun zou zijn.” ## Financiële stress Kort daarna kwam Petra in beeld. Ze leerden elkaar kennen door jongerenavonden in Oldebroek, de woonplaats van Rik. Zij groeide op in het naburige Oosterwolde en kwam er als bezoeker. „Rik zat in het bestuur en opende de avonden. Op een gegeven moment zochten ze iemand voor de begeleiding van de zang op orgel en piano. Zo zijn we aan elkaar gekomen.” :::inline_image 1::: Rik beleefde de studietijd niet bewust als tropenjaren. „Je weet waarvoor je het doet en je hebt geen keus, dus klagen heeft weinig zin. Daar verandert niets mee. Je gaat gewoon door. Dat typeert de houding van ons beiden.” „Ik vond het wel pittig, een studerende man”, erkent Petra. „Omdat hij parttime ging werken en we de financiële studielasten erbij kregen, heb je ook de financiële stress. Het was echt nodig dat ook ik mijn steentje ging bijdragen.” ## Cursus Met de komst naar de pastorie stopte ze met werken. „Ik was hoogzwanger van Leah, onze derde, en wilde er helemaal zijn voor het gezin en mijn taak als predikantsvrouw.” In de slotfase van de studie van Rik gingen ze al wat nadenken over de vraag hoe ze de taken in de pastorie zouden gaan verdelen. „Onderdeel van de studie was professionele vorming van de studenten door coaches van Up-a-Tree. Zo nu en dan waren ook de echtgenotes welkom. Tijdens een van die bijeenkomsten kregen we een lijst met allerlei praktische vragen, bijvoorbeeld hoe je de telefoon zou gaan opnemen. Met je voornaam of als mevrouw? Daar had ik tot dat moment nooit aan gedacht. Het zou goed zijn als er een cursus voor predikantsvrouwen kwam. Niemand vertelt je wat er wel of niet van je wordt verwacht. Je doet maar wat.” ## Beroepbaar Dat ze haar baan zou opgeven, stond al wel voor haar vast. „Persoonlijk vind ik dat je als predikantsvrouw met kinderen geen werk buitenshuis kunt hebben. Een predikant moet er elk moment uit kunnen breken als dat nodig is. Dat vraag om een stabiele thuisbasis, met een vrouw die onvoorziene situaties kan opvangen. Als ik hier alles regel, kan hij zich focussen op zijn werk. Wat dat betreft hebben we een traditionele taakverdeling.” :::author_streamer 2::: „Ze doet echt heel veel”, zegt Rik. „Alle afspraken, voor wat dan ook, lopen via Petra. Ook de preekbeurten en het sturen van kaarten valt onder haar. Ik leef bij de dag en zie in mijn agenda waar ik word verwacht. Dat helpt mij enorm en het houdt haar betrokken bij de gemeente en het werk dat er wordt gedaan.” Aan het einde van de studie was er voor Petra de spanning of er een beroep zou komen. Lang duurde die periode niet. „Op de dag dat Rik beroepbaar werd gesteld, 5 juli 2022, kwam het telefoontje van deze gemeente.” Haar man was vooral dankbaar voor de positieve beslissing van de Commissie toelating. „Daar was ik meer mee bezig. De toelating is geen vanzelfsprekendheid. Je kunt ook de boodschap krijgen over een halfjaar of driekwart jaar nog eens terug te komen.” ## Overspoeld Aan het eind van de middag reed hij met het positieve bericht naar huis. Een uur later volgde het telefoontje van de scriba uit Rouveen. „Tijd voor bezinning is er amper geweest. Dezelfde week kwam een delegatie van de kerkenraad kennismaken. Het ging ineens overrompelend snel.” :::author_streamer 3::: Hoewel er geen tweede beroep kwam, bleef duidelijkheid over de te nemen beslissing uit. „Je hebt in zo’n situatie twee overwegingen. Wat wil de Heere en ben ik bereid Hem te volgen? Het antwoord op de eerste vraag was niet zo moeilijk. Het probleem zat bij de bereidheid om te volgen. Ik hoopte op een kleine gemeente. Deze was al best fors. Begin je in het bedrijfsleven, dan start je onderaan de ladder. Eerst kopiëren, dan ook koffie halen… Als predikant in de gereformeerde gezindte is het andersom. Je komt totaal onervaren binnen, maar iedereen verwacht dat je vanaf dag één leiding geeft. Je voelt je overspoeld door de taken en verantwoordelijkheden die op je afkomen, zonder dat iemand je bij de hand neemt en adviezen geeft.” ## Kennismakingsbezoeken Pas een dag voor het aflopen van de termijn ontving hij de moed en vrijmoedigheid om het beroep aan te nemen. Precies een maand later verhuisde hij met vrouw en kinderen van Oosterwolde naar Rouveen. Een andere streek met een vergelijkbaar sociaal klimaat. „Daar zij we heel dankbaar voor. De cultuur is niet radicaal anders dan die van de Noordwest-Veluwe. Waar mogelijk spreek ik tijdens de pastorale bezoeken in dialect, de taal van het hart van de mensen. De dialecten van beide streken zijn vrijwel gelijk. Daardoor integreer je relatief gemakkelijk.” :::inline_image 2::: Op advies van Petra gingen ze niet op kennismakingsbezoek, maar ontvingen ze de gemeenteleden aan huis. „Daardoor hoefden we niet steeds oppas te regelen. We deden er vier op een avond, in de maanden mei, juni en juli. Petra plande alle gesprekken, ik maakte aan het eind van de avond een kort verslag.” Het ledental van de gemeente bleef de achterliggende jaren fors groeien. „Met het gevolg dat we nog steeds niet iedereen hebben gehad”, lacht Petra. „Pas zei ik gekscherend: „Tegen de tijd dat je moet gaan, hebben we iedereen gehad.” Ik weet niet of we het dan weer zo gaan doen. Een voordeel is wel dat iedereen een keer over de drempel is geweest. Daardoor weten ze letterlijk de achterdeur te vinden. Zeker in een plaats waar nog tegen de dominee wordt opgekeken, is dat belangrijk.” ## Afstand Van verschillende kanten kregen ze het advies om afstand te houden. „Dat vinden wij niet fijn. We hebben niks te verbergen, zijn een gewoon gezin met gewone mensen en vinden het prettig als iedereen normaal tegen ons doet. In die sfeer praten mensen ook gemakkelijker over wat dieper in het hart leeft.” Ze besloot zich met haar voornaam te blijven presenteren, zowel bij fysieke ontmoetingen als aan de telefoon. „Dat was voor de mensen even wennen, maar ik ben en voel me Petra en niet mevrouw Van de Beek. Ook mijn kleding heb ik niet aangepast. God vraagt van ons dat we eerbaar gekleed gaan, maar Hij keurt geen kleuren af. Hij schiep ze zelfs. De wetenschap dat er op ons wordt gelet, vind ik niet fijn, maar daar moet je mee leren leven. We zijn hier gekomen om te dienen, niet om het iedereen naar de zin te maken.” :::author_streamer 4::: Rik had vooral het eerste jaar sterk het idee te worden geleefd. „Ik draafde maar door en had soms amper tijd voor een bak koffie. Een voordeel was dat we al gewend waren om hard en planmatig te werken. Menselijkerwijs gesproken heeft dat ons gered. Ben je niet gewend aan een hoge werkdruk, dan moet je in je eerste gemeente alle zeilen bijzetten om op de been te blijven.” ## Kritischer De bezoeken voor huwelijksjubilea doen ze samen, net als het receptiebezoek na een huwelijksdienst. De verjaardagbezoeken aan ouderen vallen onder Rik, Petra neemt de kraambezoeken voor haar rekening. En andere bezoeken waarvoor een vrouw geschikter is, zoals na een miskraam. Ze gaat ook weleens wandelen met vrouwen die met vragen zitten. „Als het geestelijke vragen zijn die ik niet goed weet te beantwoorden, draag ik ze over aan Rik.” Het zitten onder de prediking van haar eigen man vindt ze niet altijd ideaal. „Je luistert toch anders en kritischer. Rik voelt niet als mijn dominee; hij is mijn man. Ik doe wel mijn best om voor mezelf te luisteren en dat wat hij zegt als boodschap van God te zien, maar onder een gastpredikant ben ik meer ontspannen. Rik ken ik door en door, dus ik zie het meteen als hij er niet lekker in zit. Dan voel ook ik me niet lekker.” Omgekeerd heeft hij er geen last van dat zijn vrouw onder zijn gehoor zit. „Als ik onder aan de kansel met eer en geweten kan bidden: „Heere, U hebt mijn ijver gezien, wat U er nu mee doet is aan U”, geeft dat bevrijding. Ook als het vervolgens in mijn beleving voor geen meter lukt. Vreemd genoeg zijn dat meestal de preken waarop ik het meeste terugkrijg. Dat houd je afhankelijk en realistisch. Ik sta daar niet voor mezelf en de familie, maar namens mijn Zender.” „Vrouwen zijn meestal wat gevoeliger voor kritiek”, is de inschatting van Petra. „In dit geval betreft die dan niet mezelf, maar mijn man. Dat vind ik lastig.” ## Rustdag Rik vindt het lastig dat hij niet kan terugvallen op oude preekschetsen en opgedane ervaring in catechese en pastoraat. „Als kandidaat heb ik al veel in deze gemeente gepreekt, dus ook de preken die ik destijds maakte kan ik niet gebruiken. Laatst had ik in één week drie huwelijksdiensten en een begrafenis. Dan ontkom je niet aan de noodgreep om een collega te bellen met het verzoek te ruilen. Naast drie trouwpreken, een rouwpreek en het rouwpastoraat kan ik niet ook nog twee preken voor zondag maken.” Het doet Petra denken aan haar beginperiode als docent. „Ik moest alle methodes leren kennen en lessen voor het eerst voorbereiden. In een volgend jaar met nieuwe klassen kostte het al minder voorbereidingstijd. En je hebt wat gereed liggen.” :::inline_image 3::: De zaterdag houdt het echtpaar zeer bewust vrij voor het gezin. „Dat hoop ik de rest van mijn leven te blijven doen”, verzekert Rik. „Desnoods ga ik vrijdag tot diep in de nacht door, maar zaterdagmorgen is de druk eraf. Klaar ben je als predikant nooit, dus je moet ergens een grens trekken. Het eerste jaar was ik alle avonden weg, soms zelfs de zaterdagavond.” „Dat kan gewoon niet”, vindt Petra. „God gaf niet voor niks de rustdag.” „En de situatie wordt er niet beter van als je maar blijft doorgaan”, ontdekte Rik. „Ook voor de kerkenraad niet. Die zit vroeg of laat met de gebakken peren wanneer je als predikant niet zo nu en dan de tijd neemt om even op te laden. We moeten het hebben van het Woord. Dát is een kracht Gods tot zaligheid. Al loop ik me zes avonden in de week het vuur uit de sloffen, daarmee ga ik het verschil niet maken.” ## Coach De belijdeniscatechisatie verschoof hij van de vrijdagavond naar een doordeweekse avond. „Anders raak je al je vrienden kwijt. Op zaterdagavond gaan we vroeg naar bed, om fit te zijn voor de zondag, dus we hebben alleen de vrijdag over voor persoonlijk bezoek.” De hersteld hervormde predikant laat zich in zijn planning en werkwijze niet leiden door die van zijn voorgangers. „Kopieergedrag houd je niet vol.” Wel overlegt hij soms met zijn oud-mentor, een collega met meer ervaring of iemand van het kerkelijk bureau voor specifieke vragen. „Je hoeft niet bij alles zelf het wiel te gaan uitvinden.” Zo nu en dan bezoekt hij een professionele coach. „Je hebt je sterke én je zwakke kanten. Ook de kanten waarin je niet goed bent, moeten voldoende zijn of worden. Zo’n coach helpt je ook te reflecteren. Wat je in de gemeente meemaakt vormt je, maar kan je ook misvormen. Je kunt wel denken dat je als dominee al weet hoe het zit, maar dan heb je een paar afslagen gemist. Klim je in een ivoren toren, dan gaat onderin het deurtje dicht.” :::author_streamer 5::: Petra heeft haar eigen coach bij wie ze kan aankloppen als ze in eigen waarneming vastloopt. „Van nature ben ik best onzeker. Als puber heb ik echt een identiteitsprobleem gehad. Wie ben ik nou eigenlijk? En waar ben ik goed in en waarin niet? Datzelfde had ik na de komst naar de pastorie. Je belandt in zó’n apart leven dat je weer op zoek moet naar jezelf. Voor de gemeenteleden ben ik de vrouw van, terwijl ik ook een eigen persoonlijkheid heb. Laat je onbestemde of onprettige gevoelens maar wat sudderen, dan gaat het verkeerd. Een geschoolde coach kan de juiste vragen stellen, om helder te krijgen waar je staat en wat je wilt. Dat geeft rust in mijn hoofd. Daarnaast praat ik ook weleens met een andere predikantsvrouw.” ## Bij de dag Haar voormalige werk als muziekdocent mist ze niet. „Misschien omdat ik het heel bewust heb losgelaten. Nu krijg ik voldoening uit de zorg voor de kinderen en het werk in de gemeente. Vooral de opvoeding van de kinderen is al uitdagend genoeg.” Vorig jaar werd het gezin uitgebreid met een tweeling, waardoor het kindertal ineens steeg naar vijf. „Ik zou er niet aan moeten denken dat ik het werk als docent er nog bij zou moeten doen. Ook aan muzieklessen begin ik niet. Die heb je altijd aan het eind van de middag en het begin van de avond, het spitsuur voor het gezin. Misschien ooit, later.” :::inline_image 4::: Wel startte ze recent een nieuw koor in Zwolle, voor jongeren en jongvolwassenen. Ze gaf het de naam Yadah, Hebreeuws voor dankzeggend loven. Dat heeft ook iets van een belijdenis. „Ondank alles wat er op ons af komt, vinden we het mooi om samen in deze gemeente te mogen dienen.” Aan een volgende gemeente denken ze nog niet. „De beste plek om te dienen is die waar God je hebben wil”, zegt Rik. „Ik weet dat ik hier moet zijn. Zolang dat niet verandert, blijf ik. Volgend jaar september kunnen er beroepen komen, maar daar houden we ons nu niet mee bezig. We zijn mensen van de dag en hebben niet eens de garantie dat we vanavond nog in leven zijn. Ik maak me geen zorgen voor morgen of volgende week, laat staan voor volgend jaar. We gaan straks bekijken wat er voor vanmiddag in de agenda staat.”

Zoeken naar de juiste balans in de eerste gemeente

Wat vond je van dit artikel?

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege
op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Zoeken naar de juiste balans in de eerste gemeente

Wat vond je van dit artikel?

Ontvang onze nieuwsbrief

Meer over

Impressie van Terdege op Instagram

Thema's

Meer Terdege

Over Terdege

Service & contact

Volg ons

Impressie van Terdege
op Instagram